Shaminder Puri, een 64-jarige geloog uit Dorchester die in 2009 en 2010 regelmatig naar Polen reisde, werd er op een dag tijdens de veiligheidscontrole op het vliegveld van Warschau uitgepikt om te worden gefouilleerd. De veiligheidsbeambten vertelden Puri dat hij zijn tulband af moest doen, iets wat hij als bijzonder hinderlijk ervoer.
Omdat Puri van mening was dat zijn rechten waren geschonden, stapte hij eerst naar een Poolse regionale rechtbank en toen zijn zaak daar werd afgewezen, naar een hogere rechtbank in Warschau. In februari 2013 wees ook deze rechtbank de zaak af.
Volgens de rechter was er wel sprake van een schending van de persoonlijke rechten van Puri, maar stond deze schending niet gelijk aan een strafbaar feit. De veiligheidsbeambten die Puri opdroegen zijn tulband af te doen handelden binnen de grenzen van hun bevoegdheden zoals bepaald in de wet. Het verwijderen van de tulband was de enige manier om te controleren of zich daarin geen verboden objecten bevonden.
De bevoegdheden van veiligheidspersoneel
Puri hield voet bij stuk en stapte naar het Pools Hooggerechtshof. Zijn advocaat wees erop dat gezien de problemen in Polen ten aanzien van mensenrechtenbescherming en de rechtsstaat, zich in deze zaak een belangrijk juridisch probleem voordoet. Het gaat om de bevoegdheid van rechters om de evenredigheid van dwangmaatregelen van beambten tegenover burgers te toetsen en om het probleem dat het gebruik van macht, en de manier waarop deze macht wordt gebruikt, niet kan worden aangevochten bij een administratieve rechtbank.
‘‘Deze situatie kan ertoe leiden dat de rechten van mensen die naar de rechter stappen worden ontnomen’’, legt Karolina Rusiłowicz, een advocaat voor de Helsinki Foundation for Human Rights (HFHR) uit. ‘‘Daar is het Hooggerechtshof het echter niet mee eens.’’
Het Hof is van mening dat iedere reiziger er rekening mee moet houden dat hij of zij kan worden gefouilleerd en gecontroleerd, ongeacht godsdienst, nationaliteit of etniciteit. Als dat gebeurt, moeten de persoonlijke rechten zwichten voor belangrijker waarden, zoals het leven en de gezondheid van de burgers van een bepaald land.
Hooggerechtshof negeert argument van godsdienstvrijheid
Het hof was het niet met Puri eens dat het veiligheidspersoneel handelde in strijd met de wet – op een onevenredige manier, zonder respect voor zijn waardigheid en zijn recht op godsdienstvrijheid en bewegingsvrijheid. De veiligheidsbeambten hadden kunnen kiezen voor minder ingrijpende methoden en toch kozen zij, zonder legitieme noodzaak, voor de meest vergaande methode.
‘‘In de mondelinge toelichting van de uitspraak maakte het Hooggerechtshof op geen enkele manier gewag van de godsdienstvrijheid en het respect voor religieuze symbolen. Zodra wij op de hoogte zijn van wat er in de schriftelijke toelichting staat, zullen wij overwegen al dan niet naar het Europees Hof voor de rechten van de mens te stappen’’, verklaart Adam Bodnar, vicevoorzitter van de HFHR.