Tech & Rights

De vrijheid van vereniging staat in Spanje op de tocht

Het Spaanse wetsvoorstel over burgerveiligheid is in strijd met mensenrechten. De wet zou beperkingen opleggen aan de vrijheid om vreedzaam te protesteren en geen waarborgen bieden tegen etnisch profileren door de politie.

by Rights International Spain

Volgens Rights International Spain (RIS) zal Spanje’s wetsvoorstel over burgerveiligheid onrechtmatige beperkingen opleggen aan het recht van vrijheid van vereniging en de vrijheid van meningsuiting. Vanwege mogelijke mensenrechtenschendingen zijn ook de VN gealarmeerd over het westvoorstel, waar momenteel over wordt beraadslaagd door het Comité Binnenlandse Zaken van het Spaanse Lagerhuis.

RIS heeft zijn zorgen over de wet kenbaar gemaakt aan verschillende relevante parlementaire comités. De wet schiet onder meer tekort in het vastleggen van voldoende juridische waarborgen om het principe van non-discriminatie tijdens identiteitscontroles van de politie te beschermen.

Openbare ruimte niet om te demonstreren?

Ten aanzien van de vrijheid van vereniging is RIS bang dat ‘‘de openbare ruimte niet langer een ruimte voor politieke betrokkenheid zal zijn’’, vanwege de boetes die zouden worden opgelegd voor bepaalde vreedzame protesten, zoals een demonstratie voor het parlementsgebouw. Het is eveneens zorgwekkend dat volgens het wetsvoorstel formele toestemming nodig is om gebruik te maken van het recht om op vreedzame wijze bijeen te komen.

Als de wet wordt aangenomen, zou dat een tegenslag betekenen voor de vrijheid van meningsuiting omdat boetes worden opgelegd voor ‘‘het ongeoorloofde gebruik van beelden, persoonsgegevens of professionele gegevens van de autoriteiten of wetshandhavingambtenaren in rechtszaken’’, voor ‘‘smaad of gebrek aan respect voor wetshandhavingambtenaren’’ of voor ‘‘het beklimmen van monumenten of gebouwen’’ om bijvoorbeeld een spandoek op te hangen, ook al brengen deze ‘‘overtredingen’’ mensen of eigendommen niet in gevaar. RIS heeft parlementsleden duidelijk gemaakt dat dit soort acties wordt beschermd door internationale mensenrechtennormen en daarom niet strafbaar moet worden gesteld door de op handen zijnde wet.

“Buitensporige en buitenproportionele beperkingen”

De Speciale VN-rapporteur inzake de vrijheid van vreedzame vereniging en vergadering heeft gelijksoortige zorgen geuit over de ‘‘buitensporige en buitenproportionele beperkingen aan het recht op vrijheid van vreedzame vereniging’’ die door de wet tot stand zouden komen. De beperkingen zouden ‘‘het noodzakelijke pluralisme, de tolerantie en de open houding van iedere democratische samenleving op het spel zetten’’.

Volgens de vicevoorzitter van RIS, Patricia Goicoechea, ‘‘betekent de nieuwe wet over burgerveiligheid, indien goedgekeurd, een flinke stap terug op het gebied van de mensenrechten omdat de Spaanse maatschappij niet in staat zal zijn terug te vallen op fundamentele vrijheden voor het normale functioneren van de democratie’’. Ten aanzien van de boetes die zouden worden opgelegd voor het ‘‘gebruik van beelden’’ van handelingen van wetshandhavingambtenaren, merkt zij op dat ‘‘het erop lijkt dat de Spaanse regering ten koste van alles wil voorkomen dat dit soort beelden wordt gebruikt als bewijsmateriaal in rechtszaken tegen agenten die tijdens demonstraties hun macht hebben misbruikt of demonstranten hebben mishandeld’’.

Geen waarborgen tegen etnisch profileren

Rights International Spain wijst ook op het gebrek aan juridische hervormingen ten aanzien van het principe van non-discriminatie. In de ontwerpwet zijn namelijk geen waarborgen opgenomen tegen etnisch profileren door de politie. ‘‘Etnisch profileren is discriminerend en stigmatiserend en criminaliseert een deel van de Spaanse bevolking, enkel op basis van uiterlijke kenmerken’’, stelt Goicoechea.

Een uitgebreid overzicht van de bezwaren van RIS tegen het wetsvoorstel vind je in dit (Spaanse) document.