Tech & Rights

OVSE: Tweede Kamerverkiezingen in Nederland kunnen beter

De hulp in het stemhokje voor personen met een lichamelijk beperking moet nog op veel punten verbeterd worden. Het stembiljet is slecht leesbaar voor personen die slechtziend zijn.

by PILP

De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) rapporteerde op 8 juni over de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart 2017. De OVSE merkt op dat het nog niet altijd goed gaat met hulp in het stemhokje. Daarnaast is de organisatie kritisch over het stembiljet. In aanloop naar de verkiezingen sprak de OVSE met verschillende personen en organisaties, waaronder het College voor de Rechten van de Mens. Ook bezocht de OVSE tijdens de verkiezingsdag een aantal stembureaus.

Beter hulp in het stemhokje

Tijdens de verkiezingsdag zag de OVSE dat enkele stembureaumedewerkers dachten dat hulp in het stemhokje alleen was toegestaan door een medewerker van het stembureau. Dit is onjuist, volgens de wet mag iemand met een lichamelijke beperking zelf kiezen van wie hij hulp krijgt in het stemhokje. Het College ontving hierover ook meerdere klachten via het meldpunt ‘toegankelijke verkiezingen’. Stembureaumedewerkers wisten niet altijd of hulp is toegestaan en zo ja wie die hulp mag geven. Het College onderstreept de aanbeveling van de OVSE om de training van stembureaumedewerkers op dit punt te verduidelijken.

In Nederland mogen alleen mensen met een lichamelijke beperking hulp krijgen in het stemhokje. De OVSE merkt op dat dit niet in overeenstemming is met het VN-verdrag handicap. Ook mensen met een psychische of verstandelijke beperking zouden die hulp moeten kunnen krijgen. Ook het College pleit hiervoor.

Stembiljet moet veranderen

De OVSE is ook kritisch over het stembiljet. Door de grootte van het biljet was het lastig te hanteren, zodat mensen die in de rij stonden te wachten soms konden zien op wie je ging stemmen. Daarnaast zijn de kleine letters een probleem voor mensen die slechtziend zijn. Verder maakte de grote hoeveelheid tekst, zonder afbeeldingen of logo’s, het biljet moeilijk te begrijpen. Het College ontving hierover ook klachten via het meldpunt. Het College en de OVSE vinden dat het stembiljet gebruiksvriendelijker moet.

Onderzoek toegankelijkheid verkiezingen

In aanvulling op het meldpunt heeft het College onderzoek laten doen naar de obstakels die mensen met een beperking ervaren als zij gaan stemmen. Voor het onderzoek zijn mensen met een lichamelijke, visuele en verstandelijke beperking en mensen met een psychische aandoening bevraagt naar hun ervaringen. De resultaten van dit onderzoek worden voor de zomer gepubliceerd.

Het College is toezichthouder op de naleving van het VN-verdrag handicap in Nederland. Dit verdrag benadrukt dat mensen met een beperking volwaardig aan de samenleving moeten kunnen deelnemen. Dit betekent ook dat zij zelfstandig en zonder problemen kunnen deelnemen aan verkiezingen.