Wat is er gaande in Lesbos? En is de hotspot benadering nou echt wel een oplossing? Om antwoord te krijgen op deze vragen reisde Open Migration naar Griekenland om het registratiekamp Moria te bezoeken.
Open Migration gaat naar Lesbos
Open Migration is meer dan een website. Het is een platform dat data, informatie en verschillende visies op migratie geeft. Het doel is om in cijfers, infografieken en ideeën te voorzien en daarbij de vooroordelen en stereotypes verre te houden van de verhalen die zij vertellen.
De begingedachte is dat migratie een reisboek is, een reis door verschillende vragen, redenen en rechten. Daarom besloten ze om zelf te gaan reizen: ze gingen naar Lesbos, een Grieks eiland dat in de afgelopen maanden een toenemende mensenstroom heeft zien aankomen die oorlog, geweld en vervolging in de herkomstlanden heeft ontvlucht. Migranten: mensen die internationale bescherming nodig hebben en die van een nieuw leven in Europa dromen.
Op Lesbos zagen ze mensen vechten om de Europese kust te bereiken. Ze probeerden dit met een gevaarlijke oversteek op bootjes die niet zeewaardig zijn. Zodra ze in Griekenland arriveren - degenen die dat heelhuids lukt - begint een nieuwe en andere reis, om te beginnen met een tussenstop in de hotspots, opvangcentra in de lidstaten in de frontlinie, zoals Italië en Griekenland, met als doel de migranten en vluchtelingen te identificeren en vingerafdrukken van hen te nemen.
In het kamp
Maar hoe gaat het er aan toe op zulke plekken? Hoe kunnen ze over hun rechten worden geïnformeerd en de juiste juridische steun ontvangen? Het lukte Open Migration om in één van de belangrijkste hotspots van Europa binnen te komen: Het registratiekamp Moria op Lesbos.
Op slechts vijf kilometer van Mytilene, de belangrijkste stad van het eiland, wordt er door de Griekse politie en Frontex-agenten toezicht gehouden. Zo is Moria alles behalve een gastvrije locatie.
Vroeger was dit een militaire basis en nu is het in tweeën gedeeld (Arabisch en anders sprekenden). Er is capaciteit voor 400 mensen, maar in de afgelopen maanden kwamen er elke dag tot zo'n 2.000 vluchtelingen aan.
Vanaf hun aankomst op de stranden, waar ze hulp en eten krijgen en worden opgewarmd, vormen de migranten in Moria lange rijen om te worden geregistreerd. Dat is het eerste dat ze moeten doen en het is ontstellend te weten dat sommige rijen wel een etmaal duren. Zonder pauze.
De sanitatie is absoluut onvoldoende. De meeste mensen blijven buiten, ze zitten op de grond en voor gezinnen zijn er noodtenten. Als je je plaats in de rij verliest, moet je terug naar het begin en dus beweegt men zich amper. De registratie wordt vaak gepauzeerd omdat de autoriteiten in het kamp ook veel moeite hebben om dit allemaal aan te kunnen.
Wanhoop
Van de mannen aan de kop van de rij toen Moria werd bezocht, hadden sommige daar al elf uur gewacht. Ze zijn uitgeput, maar wachten omdat alles beter is dan buiten zijn, waar het gevaarlijk is, in de bergen of in de zee.
Ze weten dat als ze papieren hebben en geregistreerd staan, ze de toestemming krijgen om door te reizen naar Athene. Vandaaruit zullen ze proberen om de grens met Macedonië te bereiken en dan reizen ze verder naar andere Europese landen.
Op de stranden en in de rubber bootjes zie je nog hun hoop; in het kamp merk je alleen hun vermoeidheid, wanhoop en gevoel van onzekerheid op.
UNHCR, Save the Children, Artsen zonder Grenzen en andere organisaties proberen deze hoeveelheid mensen aan te kunnen en hun behoeften. Maar makkelijk is het niet om zoveel mensen te helpen op een plek zoals Moria.
'Welkom in Europa
Afgelopen september zeiden de Europese lidstaten dat hotspots een goede oplossing waren voor migranten en Europese landen. Speciale hotspots zouden de sleutel vormen om de opdracht te volvoeren om vluchtelingen te herplaatsen vanuit de oorlogsgebieden en om de mensen die op zoek zijn naar betere economische omstandigheden er uit te filteren. De hotspotbenadering zou ook de terugkeer van "afwijkende migranten" mogelijk maken.
Maar wij zijn er niet zeker van dat dit echt een oplossing kan zijn, gezien de volledige afwezigheid van steun die mensen daar krijgen, afgezien van eten en documenten.
Hier is een video (Federica Mameli nam deze opnamen met een verborgen camera) van het Moriakamp zoals het er nu, in februari 2016 voorstaat.