"Als we marteling niet strafbaar stellen zal Italië op een dag een paradijs worden voor folteraars," verklaarde Patrizio Gonnella, president van Associazione Antigone, bij de bezetting voor het Italiaanse Parlement op 13 oktober.
Onder de participanten waren Antonio Marchesi (president van Amnesty International in Italië), Ilaria Cucchi (de zus voor Stefano Cucchi, die al gerechtigheid zoekt voor haar broer sinds zijn dood in detetie zeven jaar geleden) en Rita Bernardini van Radicali Italiani.
Al 28 jaar uitgesteld
Italië ratificeerde het VN-Verdrag tegen Foltering (CAT) in 1989 en heeft sindsdien de verplichting gehad om foltering strafbaar te stellen in het Wetboek van Strafrecht, maar heeft dit niet gedaan. Vijfentwintig jaar geleden debatteerde het Parlement voor het eerst over marteling, maar heeft toen het onderwerp opgegeven. In de jaren die volgden hebben meerdere internationale instellingen en organen Italië gewaarschuwd.
De laatste waarschuwing komt van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat in 2015 een uitspraak deed over de politie die betrokken was bij de inval bij de Diaz school tijdens de G8 top in Genoa in 2001.
De uitspraak gaf nieuwe energie aan het debat: Antigone kon meer dan 50.000 handtekeningen verzamelen voor de petitie om foltering strafbaar te stellen in het nationale strafrecht en het Parlement begon te praten over het voldoen aan het verdrag.
Nadat een eerste versie van de wet werd goedgekeurd door de Tweede Kamer van Italië, ging de wet naar de Senaat... waar het bleef.
Een paradijs voor folteraars?
Het debat is doodgevallen omdat sommige politieke machten ervan overtuigd zijn dat de strafbaarstelling van foltering het functioneren van de politie en de Carabinieri zal belemmeren, maar deze zorgen zijn ongefundeerd. In feite zou de strafbaarstelling zowel burgers als politie beschermen tegen misbruik.
Het verbod op marteling is opgenomen in jus cogens, de kern van het internationale recht; dit betekent dat geen enkele staat hiervan kan afwijken.
"We moeten ook niet vergeten dat marteling een misdaad tegen de menselijkheid is," zegt Patrizio Gonella, "maar in Italië kunnen we folteraars niet bestraffen en als een folteraar naar Italië komt kunnen we hem niet uitzetten, omdat we foltering niet strafbaar hebben gesteld in ons strafrecht."
Dit betekent dat ons land een veilige haven voor folteraars wordt als we marteling niet strafbaar stellen.