Democracy & Justice

Duitsland: Een nieuwe immigratiewet bedreigt de samenleving

Duitsland noemt zich een rechtsstaat: een staat gebaseerd op rechtvaardigheid en integriteit. Echter druist een nieuw wetsvoorstel van Duitsland's minister van Binnenlandse Zaken om zij die migranten helpen strafbaar te stellen daar lijnrecht tegenin.

by Jascha Galaski

Gefrustreerd over het feit dat ze bijna één op de twee afgewezen asielzoekers niet kunnen deporteren, spant de Duitse regering zich verder in om die mensen het land uit te sturen. Op 13 februari presenteerde minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer (CSU) een wetsvoorstel van 74 bladzijden met de naam "Geordnete-Rückkehr-Gesetz", wat zich ongeveer vertaalt als "ordelijke terugkeerwet".

Het wetsvoorstel zou "voorlopige detentie" introduceren vóór deportatie en de autoriteiten toestaan om afgewezen asielzoekers zonder een rechterlijke beslissing vast te houden - hetgeen ongrondwettig is. Bovendien zouden de gronden voor detentie worden uitgebreid (in de veronderstelling dat personen zouden kunnen onderduiken) en de normen voor detentie zouden worden verlaagd (personen die geen enkele misdaad hebben gepleegd, mogen in de gevangenis belanden). Het is duidelijk dat de heer Seehofer ons artikel over alternatieven voor vreemdelingendetentie en de schadelijke gevolgen van detentie niet heeft gelezen.

Bovendien wil de Duitse minister van Binnenlandse Zaken het moeilijker maken voor mensen om een gedoogvergunning ("Duldung") te ontvangen, een status die de begunstigden toestaat om te werken en deel te nemen aan beroepsopleiding. Als het aan de heer Seehofer lag, zouden personen uit "veilige landen van herkomst" over het algemeen een Duldung worden ontzegd, waarbij dus op basis van nationaliteit wordt gediscrimineerd.

Dat de Duitse minister van Binnenlandse Zaken het zware migratiebeleid bevoordeelt, is niets nieuws. Wat nieuw is, is echter dat hij nu ook gericht is op het maatschappelijk middenveld.

Criminalisering van de maatschappij - nu ook in Duitsland?

We hebben een toenemend aantal EU-staten gezien die migrantenhelpers criminaliseren. In Frankrijk bedreigt een immigratiewetgeving iedereen die "probeert de illegale binnenkomst, verplaatsing of verblijfplaats van een buitenlander te vergemakkelijken" met maximaal vijf jaar gevangenisstraf en een boete van € 30.000; in Hongarije is vrijwel elke steun aan vluchtelingen een strafbaar feit; De nieuwe regering van Italië heeft NGO's verteld dat het hen verboden is mensen in de Middellandse Zee te redden; en de lijst gaat maar door. Nu heeft het virus Duitsland besmet.

Seechaer's wetsontwerp - liefkozend de "fuck-off-law" genoemd door activisten - bepaalt dat iedereen die data of periodes van deportatievluchten publiceert en verspreidt, via de nieuwsbrief of via sociale media, zal worden gestraft met maximaal drie jaar gevangenisstraf. Deze vorm van censuur is in strijd met de mensenrechtenwetgeving, de vrijheid van meningsuiting en de pers, overeenkomstig artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Deze maatregel houdt duidelijk verband met de zeer controversiële uitzettingen van Afghaanse staatsburgers. Honderden Afghanen zijn gedeporteerd naar hun door oorlog geteisterde land en de uitzettingvluchten gaan door in 2019. Dit maakt het voorstel om de publicatie van deportatiedata strafbaar te stellen zo problematisch. De uitzettingen naar Afghanistan zijn het onderwerp van een belangrijk openbaar debat en zijn een reden voor talrijke demonstraties op luchthavens.

Bovendien biedt de publicatie van deportatiedata ook mensen de mogelijkheid om beroep in te stellen bij de rechter. Onwettige deportaties worden vaak gestopt door rechterlijke tussenkomst. Volgens de Duitse organisatie Pro Asyl heeft het Federale Hof van Justitie sinds 2015 elk derde besluit in deportatiezaken gecorrigeerd.

Meest recent stopte het Federale Grondwettelijk Hof in extremis de deportatie van een Ethiopische vader van twee die al meer dan vijf jaar in Duitsland woonde en daar een professionele opleiding had gevolgd.

Onwettige deportaties kunnen ernstige gevolgen hebben voor de getroffenen, vooral als ze worden teruggebracht naar een staat waar ze vervolgd zullen worden. De aankondiging van een geplande deportatievlucht kan daarom essentieel zijn voor de rechtsbescherming van de betrokken personen.

Het criminaliseren van mensenrechtenactivisten kan mensen ontmoedigen om anderen te helpen. We zijn gewend geraakt aan de krimpende ruimte van het maatschappelijk middenveld in Hongarije. Nu het virus Duitsland heeft bereikt, moeten we ervoor zorgen dat het vanaf het begin resoluut wordt tegengegaan.