Tech & Rights

#MeAndMyRights: Privacy geeft ons vrijheid

Privacy bevrijdt ons van de beperkingen van sociale controle. Het geeft ons de vrijheid om kritisch na te denken, sociale regels in twijfel te trekken en ideeën te bespreken die als controversieel kunnen worden beschouwd.

by Israel Butler

De overgrote meerderheid van de mensen heeft geleerd dat je afval in de prullenbak moet gooien en niet op de grond. Veel mensen laten hun rotzooi nog steeds op de grond vallen (kijk maar op straat), ook al weten we allemaal dat dat tegen de regels is. In de afgelopen paar jaar zijn psychologen begonnen met het experimenteren met het publiek om te zien of ze het probleem van zwerfvuil kunnen aanpakken. In sommige experimenten werden foto's van menselijke ogen opgehangen op prominente plaatsen waar men de mogelijkheid had om te vervuilen. Bij andere experimenten plaatsen ze foto's van ogen op de rotzooi zelf. Ze vergeleken de resultaten met scenario's waarbij bordjes met 'geen zwerfafbeeldingen' geen foto's van ogen bevatten. In de situaties met menselijke ogen was de kans groter dat men zwerfvuil in de prullenbak gooide.

Lees vorige delen van de #MeAndMyRights serie

Waarom? Omdat mensen de neiging hebben om maatschappelijke regels te gehoorzamen om te voorkomen dat we gestraft worden door mensen om ons heen, vooral wanneer we denken dat we in de gaten worden gehouden. En de foto's van de ogen zijn genoeg voor ons onderbewustzijn om te denken dat we in de gaten worden gehouden - zelfs als we weten dat het niet echt waar is.

Toekijkend oog: sociale controle

Het merendeel van deze 'toekijkend oog'-experimenten werden gedaan in de laatste paar jaar, maar ze zijn gebaseerd op een lange reeks experimenten die begon in de jaren dertig van de vorige eeuw. Door deze experimenten konden sociaal psychologen ontdekken dat mensen de neiging hebben om de regels en de meningen van de meerderheid te volgen wanneer ze zich in een groep bevinden. Dit fenomeen wordt 'sociale controle' genoemd. Simpel gezegd, een van de belangrijkste redenen waarom we sociale regels volgen en de neiging hebben om de mening van de meerderheid te volgen, is vanwege sociale druk.

De experimenten hebben aangetoond dat sociale controle zo krachtig is dat we de neiging hebben om de mening van de meerderheid te volgen, zelfs als die mening objectief gezien onjuist is. Bijvoorbeeld, in sommige experimenten vulden de psychologen de groep met hun assistenten, die allemaal de opdracht hadden gekregen om dezelfde onjuiste mening te geven over welke van de drie lijnen op een pagina de langste was. En de nieuwe persoon, die het echte onderwerp van het experiment was, volgde meestal de mening van de groep om erbij te horen. In de loop der jaren zijn de experimenten natuurlijk verfijnder geworden en zijn we naar dingen gaan kijken zoals hoe we onze politieke opvattingen en overtuigingen over moraliteit uiten, niet alleen lijnen op een pagina.

Lees vorige delen van de #MeAndMyRights serie

Enkele van de recentere experimenten hebben gekeken naar wat er bij ons fysiek in de hersenen gebeurt in deze situaties. Wanneer een persoon het oneens is met de meerderheid van zijn groep, activeert het het deel van de hersenen dat geassocieerd is met negatieve emoties. Wanneer individuen daarentegen instemmen met de meerderheid, activeert het de afgifte van oxytocine, het 'liefdeshormoon' dat moeders, baby's en seksuele partners helpt te binden. Het lijkt erop dat we fysiek zo ingesteld zijn dat we graag regels volgen en meegaan met de mening van de meerderheid. Mogelijk omdat mensen zich gedurende honderdduizenden jaren hebben ontwikkeld om samen te blijven in harmonieuze groepen om onze overlevingskansen te vergroten en toegang te krijgen tot groepsvoordelen zoals bescherming, voedsel en onderdak. Tegenwoordig kan een controversiële mening leiden tot het verliezen van vrienden op Facebook. In het verre verleden betekende het waarschijnlijk dat je uit de groep werd gezet of door je metgezellen in de steek werd gelaten voor een eenzame dood.

Privacy: veel meer dan het recht je te verbergen

Wat heeft dit te maken met privacy? Privacy is je vermogen om te bepalen welke informatie je deelt over jezelf en met wie je deze informatie deelt. We delen informatie, ideeën, meningen, eigendom, persoonlijke ruimte en ons lichaam. We delen deze dingen met onze partner, familieleden, vrienden, klasgenoten, collega's, kennissen, vreemden en het grote publiek. En hoewel we ervoor kiezen om verschillende dingen met verschillende mensen te delen, kiezen we er ook voor om bepaalde dingen met niemand te delen. Wanneer we de controle over deze keuzes hebben, kunnen we zeggen dat we privacy hebben. Wanneer onze controle over deze keuzes van ons wordt weggenomen, is onze privacy geschonden.

Omdat privacy ons de keuze geeft over met wie we informatie over onszelf delen, kunnen we beperken tot hoever we bepaalde informatie vrijgeven. Anders gezegd stelt het ons in staat om dingen 'te verbergen'. Maar privacy gaat over veel meer dan verbergen. Het gaat om het creëren van een ruimte waarin we de vrijheid hebben om informatie uit te wisselen, te denken en beslissingen te nemen over onze samenlevingen en hoe ze worden geleid.

Privacy geeft ons vrijheid van sociale controle. Het geeft ons de vrijheid om meningen, regels, waarden en tradities in twijfel te trekken die worden gehouden door de meerderheid. Wanneer niemand kijkt, of wanneer we met een vertrouwde groep mensen zijn, kunnen we ideeën en meningen delen die we in het openbaar niet zouden durven uiten. En dit is essentieel voor een goede werking van de democratie. Waarom? Meer hierover volgende keer.

Als je meer informatie wilt of eens wil kijken naar het bewijs en de onderzoeken die we gebruiken voor deze artikelen, kan je hier een kijkje nemen in ons volledige rapport 'Veiligheid door Mensenrechten' ('Security through Human Rights').

privacy , #MeAndMyRights