Tech & Rights

#MeAndMyRights: Wat kan de Europese Unie doen?

Wat kan de Europese Unie doen als mijn regering mensenrechten schendt die niet in EU wetgeving zijn gegoten?

by Israel Butler
De meeste EU wetgeving regelt de handel binnen de interne markt van de Unie. Als de regering van een lidstaat besluit om rechters te ontslaan, openbare protesten te verbieden of het nieuws te censureren, zijn er een aantal EU wetten over deze mensenrechtenkwesties die de Europes Unie daartegen in stelling kan brengen.

Je zou je kunnen afvragen: Hoe zit het met het Handvest van de Grondrechten? Beschermt het Handvest dan niet de onafhankelijkheid van de rechtbanken, de vrijheid van meningsuiting en het recht op vreedzaam demonstreren? Zeker wel, maar het beschermt je tegen de Europese Unie, of tegen een nationale regering als het een Europese wet implementeert in nationale wetgeving of uitvoert. Als een nationale overheid alleen zelfstandig opereert, wordt het Handvest niet geactiveerd.

'Nucleaire' optie

Er is één procedure beschikbaar die de EU de ruimte geeft om actie te ondernemen. Maar deze procedure kan alleen worden gebruikt als een lidstaat ernstige mensenrechtenschendingen heeft gepleegd, of op het punt staat dat te doen. Het wordt vaak de Artikel 7 procedure genoemd, omdat het door artikel 7 van het Verdrag inzake de Europese Unie is opgesteld.

Hoe dan ook, het is nooit van stal gehaald en sommige mensen noemen het de nucleaire optie. Niet vanwege de beschikbaarheid van atomisch geladen sancties, maar omdat iedereen bang is om op de knop te duwen.

Uiteindelijk vereist het van alle lidstaten binnen de EU (behalve de regering die op de strafstoel zit) om op één lijn te komen dat er een serieus probleem is en de EU actie moet ondernemen. En omdat geen enkele overheid wil dat de procedure tegen haar gestart wordt, kiest ze een oorzichtige houding om ook maar ooit het gebruik ervan tegen één van de buren te steunen.

Sommige lidstaten, delen van de Europese Commissie en veel Europarlementariërs zijn ontzettend gefrustreerd geraakt door het feit dat er geen werkzaam mechanisme is om het de EU mogelijk te maken er voor te zorgen dat haar lidstaten haar waarden naleven en de mensenrechten beschermen.

Sinds 2013 zijn er nu vergevorderde plannen om één of ander systeem te ontwerpen om de mensenrechten, de democratie en de rechtsstaat te monitoren en te beschermen. Maar hierover volgt later meer.

#MeAndMyRights