Rights International Spain en het Coordinadora para la Prevención y Denuncia de la Tortura (een netwerk van 41 Spaanse ngo’s dat zich inzet voor de bestrijding van martelen) hebben de mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa, de speciale VN-rapporteur over martelen en de speciale VN-rapporteur over terrorismebestrijding en mensenrechten in een brief gewezen op een aantal mensenrechtenproblemen die voortkomen uit de hervorming van de wet op de strafrechtspleging die door de nieuwe Spaanse minister van Justitie is voorgesteld.
De organisaties zijn van mening dat de Spaanse regering de mogelijkheid laat liggen om te komen met een reeks waarborgen tegen het martelen van gedetineerden en ander politiemisbruik, ondanks het feit dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens Spanje al verschillende malen op de vingers heeft getikt omdat het land nalaat zijn verplichtingen na te komen ten aanzien van het verbod op martelen. Verschillende mensenrechtenorganen hebben bepaald dat iedereen wier vrijheid is ontnomen het recht moet hebben zich te laten onderzoeken door een arts naar keuze, dat alle politieverhoren moet worden vastgelegd op camera en dat deze verhoren en het fouilleren van verdachten moeten voldoen aan bepaalde eisen. In de voorgestelde hervorming van de wet op de strafrechtspleging wordt echter met geen enkele van deze aanbevelingen rekening gehouden.
Volgens het wetsvoorstel zou geïsoleerde opsluiting van maximaal 13 dagen mogelijk blijven, een periode waarin rechten worden beperkt: gedetineerden in isolatie mogen geen advocaat naar keuze aanwijzen, mogen geen privégesprek voeren met hun advocaat, kunnen niet door een arts naar keuze worden onderzocht, hebben geen toegang tot politiedocumenten (feiten in de zaak en beschuldigingen aan hun adres) en mogen familieleden niet informeren over hun opsluiting. Internationale mensenrechtenorganen dringen erop aan om het gebruik van de isoleercel te verbieden, omdat gedetineerden in geïsoleerde opsluiting kwetsbaarder zijn en grotere kans lopen te worden gemarteld of slachtoffer te worden van ander politiemisbruik.
In de brief wijzen de ngo’s nog op een ander zorgwekkend aspect van de wetswijziging: indien zij wordt aangenomen, krijgt de minister van Binnenlandse Zaken de bevoegdheid om zonder rechterlijke toestemming maximaal 24 uur lang de privécommunicatie van een individu te onderscheppen. De periode voor het onderscheppen van iemands communicatie mét rechterlijke toestemming is eveneens buitensporig: maximaal twee jaar. Volgens de organisaties ‘‘zijn deze regels disproportioneel en zullen zij niet alleen gevolgen hebben voor de grondrechten van individuen, maar ook, in bredere zin, ondermijnend zijn voor de rechtsstaat zelf’’.