Democracy & Justice

Europese Commissie faalt in het opzetten van een vrijheidsfonds

Het Europees Parlement heeft de Commissie gevraagd om een nieuw fonds op te zetten om mensenrechtengroepen in de EU te ondersteunen. De Commissie heeft hierin gefaald. We vergelijken waar het Parlement naar vroeg met wat de Commissie heeft voorgesteld.

by Israel Butler

Liberties heeft net een essay gepubliceerd waarin wordt geanalyseerd hoe het voorstel van de Commissie voor een rechten en waarden-programma zich verhoudt tot het European Values Instrument (EVI) of Europees Waardeninstrument, voorgesteld door het Europees Parlement en maatschappelijke organisaties, en of het voorstel van de Commissie afwijkt van de bestaande Rights, Equality and Citizenship (REC) en Europa for Citizens (EfC) financieringsprogramma's.

Het voorstel van de Commissie waarborgt in feite alleen een voortzetting van bestaande financieringsprogramma's, waarbij NGO's als subcontractanten worden behandeld die de Commissie helpen om EU-wetgeving en het EU-beleid ten uitvoer te leggen. Het bevat dan ook geen elementen uit het EVI die de oprichting van een gezonde en duurzame NGO-sector zouden ondersteunen die in staat is de waarden te bevorderen en te beschermen die zijn vastgelegd in artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie. Gezien de groei van het populistische autoritarisme, kan dit de laatste kans zijn voor de Commissie om hier iets aan te doen, nu progressieve regeringen nog steeds een meerderheid in de EU vormen. Om de opkomst van extreem-rechts te voorkomen moeten er zinvolle maatregelen worden genomen om grassroots steun voor de democratie, de rechtsstaat en grondrechten te bevorderen.

Wil je meer leren over het European Vales Instrument? Klik dan hier.

De belangrijkste bevindingen van het essay zijn als volgt:

  • De inhoudelijke reikwijdte van het EVI zou activiteiten omvatten die Europese en internationale wettelijke normen beschermen die een pluralistische democratie, de rechtsstaat en grondrechten waarborgen. Het voorstel van de Commissie heeft daarentegen een te eng toepassingsgebied. Als voortzetting van de REC- en EfC-programma's beperkt het voorstel de ondersteuning van de promotie van specifieke delen van EU-wetgeving en beleid of actie op transnationaal of Unieniveau.
  • De door het EVI ondersteunde activiteiten omvatten belangenbehartiging, watchdog activiteiten, monitoring en rapportage aan internationale toezichthoudende instanties, procesvoering, openbare mobilisatie en openbaar onderwijs. Het EVI zou ook de capaciteit van de niet-gouvernementele sector opbouwen om effectiever met het publiek te communiceren. Het voorstel van de Commissie omvat deze activiteiten niet en blijft grotendeels dezelfde activiteiten ondersteunen als de REC- en EfC-programma's.
  • Het EVI zou operationele financiering bieden aan NGO's die op nationaal en basisniveau werken, op basis van een meer flexibele interpretatie van het Financieel Reglement van de EU, om obstakels voor grassroots NGO's weg te nemen, zoals subsidiabiliteits- en medefinancieringsvereisten en rapportageverplichtingen. Dit zou mogelijk gemaakt kunnen worden door het gebruik van bemiddelende instanties die financiering zouden kunnen verstrekken aan kleinere NGO's. Het Commissievoorstel houdt geen rekening met een meer flexibele interpretatie van het Financieel Reglement, dat tot op heden eng is geïnterpreteerd om grassroots organisaties effectief uit te sluiten.
  • De begunstigden van het EVI zijn NGO's die zich inzetten voor de bescherming en bevordering van de waarden die zijn vastgelegd in artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie. De omvang van het EVI zou overeenkomen met de financiële steun van de EU aan NGO's die deze waarden in derde landen promoten. Dit komt dichtbij 2 miljard Euro over 7 jaar. Het voorstel van de Commissie voorziet in een begroting van 641 miljoen Euro, maar deze is niet uitsluitend gericht op de ondersteuning van NGO's, omdat het open staat voor elke juridische entiteit (publiek of privaat) in de lidstaten en een groot aantal derde landen en internationale organisaties.

Meer te weten komen over het Europees Waardeninstrument? Klik hier.

Klik hier om onze vergelijkende analyse te downloaden.

advisory