Italië is één van de zeldzame democratieën in het Westen die het recht op informatie niet erkend door middel van een Wet op informatievrijheid (FOIA).
Het recht op toegang tot informatie wordt inderdaad door een complexe en ontoereikend geheel van regels geregeld die het recht op informatie niet aan alle burgers, maar alleen aan hen garandeert die "direct getroffen" zijn door de betreffende kwestie.
Goede wetgeving
In de zomer van 2014 kwam een groep van meer dan 30 maatschappelijke organisaties bij elkaar, waaronder Diritto di Sapere, Transparency International Italia en de Italiaanse Coalitie voor Burgerrechten en vrijheden. Zij lanceerden de campagne #FOIA4Italy, en eisten een nieuwe wet die de vrijheid van informatie voor elke burger regelt, niemand uitgezonderd. Ze kwamen met een eigen wetsvoorstel en een speciale petitie heeft meer dan 42.000 handtekeningen opgeleverd.
Kort geleden herhaalden maatschappelijke organisaties, door het presenteren van de Transparantieagenda 2016, waaromeen wet op de informatievrijheid een hoofdprioriteit is voor de wetgever.
Neem de wet op de informatievrijheid serieus
Tijdens zijn installatierede deed de premier Matteo Renzi een toezegging om het probleem van het garanderen van effectieve toegang tot informatie voor burgers aan te pakken. Er zijn nu bijna twee jaren voorbij en na veel beloften en nog meer uitstel bespreekt de Italiaanse regering nu eindelijk het Madiadecreet. Een eerste versie van het decreet is een aantal dagen geleden goedgekeurd en sommige journalisten lukte het om deze ontwerptekst te bemachtigen:
Maatschappelijke organisaties hebben hun zorgen geuit over het feit dat het wetsvoorstel veel kritieke aspecten omvat. Als het met deze inhoud goedgekeurd wordt, garandeert dat niet daadwerkelijk het recht van de burgers om toegang tot informatie te krijgen.
In feite licht een gezamenlijk communiqué door leden van FOIA4Italia uit hoe het huidige ontwerp van het Mediadecreet niet de tien fundamentele punten haalt voor een effectieve wet op informatievrijheid en daarvoor in plaats een rommelige regeling opstelt die totaal niet geschikt is om de huidige stand van zaken te verbeteren met betrekking tot transparantie en toegang tot informatie: het voorgestelde model van "burgerlijke toegang" wordt inderdaad uitermate verzwakt door een eindeloze lijst met uitzonderingen en het gebrek aan sancties.
Met andere woorden: de wet in de huidige vorm zou nutteloos zijn. Daarom vragen maatschappelijke organisaties aan de Italiaanse overheid om te tekst onmiddellijk te veranderen en een betere wet goed te keuren. Italië heeft een degelijke wet op informatievrijheid nodig!