Tech & Rights

Europees parlement vraagt Hongarije anti-NGO wetsvoorstel in te trekken, start Artikel 7 process

Gisteren heeft het Europees parlement een resolutie aangenomen die zou kunnen leiden tot EU sancties tegen de regering van Hongarije voor het aan de laars lappen van de fundamentele waarden van democratie, mensenrechten en de rechtsstaat.

by Israel Butler
De resolutie roept de overheid onder andere op om het anti-NGO wetsvoorstel in te trekken, wat een overwinning is voor Liberties. De resolutie activeert ook regel 83 van het reglement van het parlement, wat zou kunnen uitlopen op sancties tegen Hongarije onder het artikel 7 mechanisme. Dit zou de eerste keer zijn dat het Artikel 7 mechanisme zou worden gebruikt.

Wat is regel 83?

Artikel 7 van het EU verdrag staat toe dat een EU overheid bestraft kan worden wanneer het de fundamentele waarden van de EU serieus schendt. Maar het is een lange weg voordat regeringen een vooruitzicht op straf kunnen krijgen. Alles wordt besloten door nationale regeringen in de Raad van de EU. Artikel 7(1) regelt dat regeringen kunnen besluiten dat er een 'duidelijk risico is' op schending van EU waarden. Artikel 7(2) regelt dat regeringen kunnen beslissen dat er een huidige schending van EU-waarden gaande is. Artikel 7(3) regelt ten slotte dat regeringen kunnen stemmen over sancties.

Artikel 7 kan worden geactiveerd door de Commissie, een groep overheden, of door het Europees Parlement. Elk van deze spelers heeft de autoriteit om Hongarije op de agenda van de Raad te zetten en formeel artikel 7 te activeren. En dit is waar regel 83 relevant wordt. Regel 83 van het Reglement van het Europees Parlement legt het proces uit dat leden van het Europees Parlement kunnen gebruiken om Hongarije te verwijzen naar de Raad onder de procedure van artikel 7.

En wat nu?

Het Europees Parlement werkt voornamelijk via commissies die specifieke beleidsterreinen behandelen. Regel 83 vereist dat de Commissie Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken een resolutie opstelt die formeel artikel 7 activeert. Over dit ontwerp van een resolutie wordt dan gestemd door het hele parlement. Om goedgekeurd te worden moet twee derde van de leden die dag vóór stemmen. Afgaande op hoe gisteren werd gestemd, zal het weinig schelen.

Als er vóór wordt gestemd, zou dit artikel 7(1) activeren. Dit betekent dat nationale overheden in de Raad een debat zouden moeten voeren over Hongarije en dan zullen moeten stemmen over of EU waarden gevaar lopen om serieus geschonden te worden. Voordat het opleggen van sancties mogelijk zou zijn zouden regeringen moeten stemmen over artikel 7(2). Dit is het lastige gedeelte, omdat dit unanimiteit onder alle regeringen zou vereisen, waaronder de Poolse regering, die zelf de rechtsstaat ondermijnt en waarschijnlijk de Hongaarse regering zou beschermen.

Dus?

De resolutie werd goedgekeurd met een indrukwekkende meerderheid: 393 stemden voor, 221 stemden tegen, en 64 onthielden zich het stemrecht. De leden van het Europees Parlement van de Hongaarse regeringspartij, Fidesz, behoren tot de grootste politieke groep in het Europees Parlement, de Europese Volkspartij (EPP). Tot op heden heeft de EPP Fidesz beschermd tegen kritiek van het Parlement, door resoluties te blokkeren of te verzwakken. De stemming laat zien hoe groot de verdeeldheid binnen de EPP is geworden en dat meerdere parlementariërs zich oncomfortabel beginnen te voelen met banden met een regering die al langere tijd rechten, democratie en rechtsstaat verwaarloost. Leden van de EPP die zich uit willen spreken tegen Hongarije hebben toestemming gekregen om vrij te stemmen en bijna 70 hebben vóór gestemd, met ongeveer 40 onthoudingen.

Zelfs als nationale overheden nooit toekomen aan sancties tegen Hongarije, zou het het leven in Brussel in ieder geval een stuk moeilijker maken. Overheden en parlementariërs moeten samenwerken met collega's uit andere landen om ervoor te zorgen dat ze een sterke positie hebben bij onderhandelingen over nieuwe wetten en beleid. Gebrandmerkt worden als schender van rechten zal zeker potentiële bondgenoten vervreemden en Hongarije's invloed op EU politiek verzwakken.

Wat heeft Liberties gedaan?

Op 11 april heeft Liberties een petitie gelanceerd via Avaaz.org waarin we het Europees Parlement opriepen om een resolutie aan te nemen waarin de Hongaarse overheid wordt gevraagd een wetsvoorstel in te trekken dat NGO's als buitenlandse spelers zou classificeren. Samen met de Hungarian Civil Liberties Union en het Hungarian Helsinki Committee hebben we gesproken met verschillende politieke groepen, waaronder het leiderschap van de EPP, om de situatie in Hongarije uit te leggen. We hebben ook NGO's in Brussel overtuigd om bij onze oproep aan het Europese Parlement een publieke verklaring te voegen, gesteund door meer dan 500 NGO's. We hebben ook een juridisch opiniestuk geschreven, in samenwerking met het European Centre for Not-for-Profit Law, waarin we uitlegden hoe het anti-NGO wetsvoorstel, wanneer goedgekeurd, EU recht zou schenden. En als laatste hebben we een gedetailleerde lijst met aanbevelingen gemaakt voor parlementariërs over wat er zou moeten worden opgenomen in hun resolutie.

Hoe zijn we hier gekomen?

Sinds hij aan de macht kwam in 2010 heeft premier Orbán van Hongarije de democratie stukje voor stukje afgebroken. Hij heeft de publieke media overgenomen en critici van bijna alle grote private media bedrijven het zwijgen opgelegd door te dreigen met boetes, bestraffende belastingen en sluitingen. Hij heeft zijn regering beschermd tegen juridische uitdagingen door een nieuwe Grondwet in te voeren, het Constitutioneel Hof vol te stoppen met politieke bondgenoten en door enkele belangrijke bevoegdheden van het Hof af te pakken. Dit alles terwijl hij de zakken van zijn vrienden aan de top van Hongarije's bedrijfsleven vult door een ontzettend corrupt politiek systeem.

In haar laatste zet heeft de Hongaarse overheid wetgeving aangenomen die erop gericht is de Centrale Europese Universiteit te sluiten, en de aandacht gericht op NGO's die zich inzetten voor mensenrechten, het milieu en anti-corruptie maatregelen. De regering heeft een bijna Russische anti-NGO wet voorgesteld die ervoor zorgt dat NGO's die meer dan 23,000 Euro per jaar in donaties van het buitenland krijgen publiekelijk worden geclassificeerd als gefinancierd door het buitenland. De regering is al begonnen met het stigmatizeren van deze NGO's door naar ze te refereren als 'vreemde organisaties'. Orbán's aanval op NGO's is een poging om een van de weinig overgebleven stemmen die die zijn wetten en beleid nog bekritiseren wanneer ze Europese mensenrechten schenden, het zwijgen op te leggen.

NGO's zijn vitaal voor democratie, mensenrechten en de rechtsstaat. Ze helpen om zeker te stellen dat regeringen de wet niet breken en de rechten van hun mensen respecteren. Ze houden het publiek geïnformeerd over hoe de autoriteiten hun machten gebruiken en publiek geld besteden. En ze helpen het publiek te organiseren en te spreken tegen hun politieke vertegenwoordigers met één stem.