Hoewel de Tsjechische Republiek voor de meeste migranten slechts een doorgangsland is, is zij niet in staat om hen gepaste bescherming te garanderen, ook niet aan de gezinnen. Dergelijke onbevredigende omstandigheden worden voornamelijk in de Tsjechische detentiecentra aangetroffen.
Vernederende behandeling
“De grootste schendingen omvatten het verlies van de persoonlijke vrijheid van migranten, beperking van beweging en het beheer van hun eigen geld, en ze worden gedwongen om in onmenselijke en vernederende omstandigheden te verblijven,” zegt Martin Rozumek, directeur van de Organisatie voor Hulp aan Vluchtelingen.
“Elke plaatsing van minderjarige migranten en gezinnen met kinderen in detentiecentra staat de belangen van het kind en zijn of haar recht op positieve ontwikkeling enorm in de weg en kan uiteindelijk resulteren in onmenselijke of vernederende behandeling,” zei Anna Hofschneiderova, een jurist voor de Mensenrechtenliga. “De Tsjechische Republiek krijgt hierom al geruime tijd kritiek over zich heen, zelfs door de VN-commissie voor de Rechten van het Kind, maar desalniettemin houdt het niet op.”
Vrijwilligers ondernemen actie
Het falen van de regering om in de noden van de vluchtelingen die in Tsjechië aankomen te voorzien, wordt tot bepaalde hoogte gecompenseerd door het werk van vrijwilligers. Monika Horakova, die zich op het treinstation van Praag als vrijwilliger inzet, zei:
“Op Praag Centraal ontmoeten we veelvuldig migranten die mentaal uitgeblust zijn, die veelal uit het detentiecentrum Vysni Lothy zijn vrijgelaten; ze dragen alleen zomerkleding en hebben een bevel op zak om het land vóór een bepaalde datum te verlaten. We bieden ze onderdak in onze huizen en vervullen de taak van de staat en de stad. Deze situatie is onhoudbaar, omdat het aantal mensen in nood niet daalt, maar juist toeneemt.”
Tien schendingen van kinderrechten:
- Kinderen en gezinnen horen niet geplaatst te worden in centra voor vreemdelingendetentie – toch gebeurt dat.
- Kinderen en hun gezinnen moeten direct crisisinterventie en gespecialiseerde psychotherapeutische en maatschappelijke hulp ontvangen. De kinderen komen uit gebieden waar ze het risico van groot onheil hebben moeten doorstaan als gevolg van gewapende conflicten; ze dragen talrijke traumatische ervaringen met zich mee en komen zichzelf continu tegen in geheel nieuwe situaties vol spanning.
- Onbegeleide minderjarigen moeten op de kortst mogelijke termijn met familieleden in de EU worden herenigd. De Liga van Mensenrechten roept op tot effectieve samenwerking met de staat in lijn met de belangen van het kind, zodat de procedures zo kort mogelijk duren. Tegelijkertijd doen zij een dringend appel om te garanderen dat minderjarigen tijdig en in begrijpelijke taal geïnformeerd worden over de procedures en regelmatig opnieuw worden bijgepraat om vluchten van minderjarigen te voorkomen.
- Zorg voor onbegeleide minderjarigen moet op gepaste wijze worden gegarandeerd. Zij worden bij aankomst in Tsjechië primair in een gespecialiseerde voorziening voor buitenlandse kinderen geplaatst. Deze wordt beheerd door het Ministerie van Onderwijs. Maar wanneer de maximale voorzieningscapaciteit bereikt is, worden ze willekeurig in een landelijk netwerk van kinderopvangcentra, weeshuizen en opvoedkundige instellingen geplaatst, overeenkomstig de beschikbare plaatsen. Zeer getraumatiseerde kinderen die een speciale behandeling nodig hebben, dienen niet in dergelijke instituten te worden opgevangen.
- Kinderen moeten op hun eigen niveau voldoende worden geïnformeerd over hun situatie, geheel in lijn met hun burgerrechten.
- Kinderen en hun families moeten effectieve toegang hebben tot juridische bijstand. Op dit ogenblik wordt aan deze verplichting niet voldaan. Juridische bijstand wordt nu door non-profit organisaties verleend op vrijwillige basis. Deze organisaties hebben onvoldoende staf en financiën om aan de vraag voldoen.
- Kinderen en hun families moeten de verzekerd worden dat er betaalbare, toegankelijke en goede vertaaldiensten zijn.
- Kinderen moeten de garantie krijgen dat ze recht hebben op onderwijs, maar ook dat ze mee mogen doen in spel en recreatieve activiteiten. In de voorzieningen waar ze nu geplaatst zijn, hebben kinderen vaak geen toegang tot de eenvoudigste activiteiten die bij hun leeftijd passen en is er geen speeltijd toegestaan. Als de voorziening niet in staat is om zelf de kinderen ontspanningsactiviteiten aan te bieden, kan ze op zijn minst toegang bieden aan de diensten van vrijwilligers van NGO’s die activiteiten voor de kinderen kunnen aanbieden, aldus een dringende oproep van de Liga van Mensenrechten.
- In elke opvang voor minderjarigen en hun familie is het nodig om inbreuken op de privésfeer te minimaliseren. Op dit ogenblik belanden kinderen en migrantengezinnen in instellingen waar hun mobieltjes van hen worden weggenomen, zelfs al is het voor velen hun enige verbinding met andere gezinsleden en met de buitenwereld.
- Het is noodzakelijk om een beroep te doen op de menselijke – en niet de onderdrukkende – houding van het personeel van opvangcentra. De detentiecentra zijn vooral gebaseerd op een onderdrukkende benadering van bewoners. Kinderen worden blootgesteld aan angst en onzekerheid – en vaak aan misbruik door het personeel. In zo’n omgeving zouden de kinderen veel eerder de ruimte moeten krijgen om te spelen en dit zou hen helpen met hun eigen situatie om te gaan.