Tech & Rights

Rapport over "fake news" - waar zijn de mensenrechten?

Desinformatie bevindt zich overal. Populistische politici bestempelen ieder verhaal of nieuwsomroep die het met ze oneens is als "fake news," maar zij zijn vaak juist degenen die schuil gaan achter de meest leugenachtige desinformatie.

by Eva Simon

Het is een belangrijk moment om het over "fake news" te hebben. Het Europees Parlement zal in mei 2019 verkiezingen houden en er zijn oprechte zorgen dat desinformatie en propaganda de uitkomst zouden kunnen beïnvloeden.

Met dit in gedachten zet het Europees Parlement een werkgroep op tegen fake news en online desinformatie. Organisaties, bedrijven en beleidmakers zijn uitgenodigd om hun stem te laten horen in de werkgroep. Mensenrechtenorganisaties zijn echter compleet buitengesloten.

Niet erg verrassend, maar het rapport van de werkgroep over "fake news" bespreekt mensenrechten dus helemaal niet.

Om die reden heeft Liberties, samen met Access Now en EDRi, een eigen rapport geschreven, waarin wordt besproken wat de bedreigingen zijn voor mensenrechten. In dit rapport worden bedrijven en politici opgeroepen om hun verplichtingen met betrekking tot mensenrechten na te komen.

Download het volledige rapport hier.

Wat is fake news?

Een van onze belangrijkste argumenten is dat fake news geen homogene groep content is. Beleidsmakers zouden zich alleen moeten richten op desinformatie die incorrect, onnauwkeurig en misleidend is, en is bedoeld om de samenleving te schaden door mensen te misleiden.

Informatie die alleen incorrect is valt niet automatisch onder deze definitie. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze video van een pratend konijn of deze complottheorie over chemtrails.

Ondanks de titel van de eerste video, praat het konijn niet. Goed geprobeerd, meisje. En het kost maar een minuut op Google om erachter te komen dat die chemtrail-vrouw een andere hobby moet gaan zoeken.

Maar juist omdat deze video's alleen incorrecte informatie bevallen, zijn ze nog uitingen van de vrijheid van meningsuiting. Waarom zijn ze geen desinformatie of "fake news"? Omdat ze je niet opzettelijk proberen te misleiden.

We zouden niet in een wereld willen leven waarin conversaties over bepaalde onderwerpen niet online kunnen gebeuren vanwege té strenge, vage of onvoorspelbare regelgeving of servicevoorwaarden van internetproviders.

Betekenisvolle oplossingen

Liberties, Access Now en EDRi geloven dat benchmarking nodig is om te definiëren wanneer publieke of private actie tegen desinformatie nodig en proportioneel zou zijn.

Ons rapport benadrukt ook het belang van meer onderzoek om de impact van desinformatie op het publiek te begrijpen om effectieve en evenredige antwoorden op de problemen te ontwikkelen en te implementeren.

Maatregelen om online verantwoording te bevorderen, mogen de gegevensbescherming, privacy en vrijheid van meningsuiting niet ondermijnen en moeten het recht op anonimiteit respecteren.

Met betrekking tot de komende verkiezingen bevelen we transparantie aan. Daarnaast is het belangrijk dat het gebruik van gedragsadvertenties voor politieke doeleinden wordt beperkt. We ondersteunen ook het gebruik van sancties of boetes voor het gebruik van illegaal verkregen gegevens.

We zijn het eens met een gedeelte van de aanpak van de Commissie, zoals het idee voor beter media-onderwijs.

Het plan van de Commissie zal het probleem van online desinformatie en propaganda niet oplossen, noch zal het de noodzaak van mediapluralisme en meer betrouwbare openbare omroepdiensten veranderen. Maar de ondoordachte aanpak ervan zou onze fundamentele rechten kunnen ondermijnen.

Download het volledige rapport hier.