Tech & Rights

Litouws rondetafelgesprek over omzetting EU-richtlijnen over strafprocedures

Tijdens recente rondetafelgesprekken over de omzetting van EU-richtlijnen over strafprocedures in Litouwse wetgeving, blijkt dat problemen omtrent de toegang tot een advocaat en informatie blijven bestaan.

by Human Rights Monitoring Institute
by HRMI.

Op 31 juli heeft de Human Rights Monitoring Institute samen met de Litouwse Orde van Advocaten rondetafelgesprekken gehouden over de toepassing van EU-richtlijnen over strafprocedures. De voorzitter van de Orde van Advocaten, Ignas Vėgėlė, somde aan het begin van de vergadering de richtlijnen op die besproken zouden worden en die belangrijk zijn voor mensen uit het veld die direct betrokken zijn bij strafprocedures en de bescherming van mensenrechten – met name de richtlijn over het recht op toegang tot een advocaat.

Rechten worden in de praktijk vaak niet nageleefd

De deelnemers bespraken de nationale omzetting van de EU-richtlijnen over het recht op vertolking en vertaling en het recht op informatie in strafprocedures. Ook beraadslaagden zij over de wetswijzigingen en wijzigingen van bestaande praktijken die nodig zijn om de EU-richtlijn over het recht op toegang tot een advocaat in strafprocedures om te zetten in Litouwse wetgeving. Dat moet uiterlijk in 2016 gebeurd zijn.

Enkele advocaten en strafrechtdeskundigen kaartten aan dat de richtlijnen over het recht op vertolking en vertalingen en het recht op informatie dan wel formeel zijn omgezet in Litouwse wetgeving, maar deze rechten in de praktijk vaak niet worden beschermd. Bij de vertaaldiensten die tot de beschikking van de verdachten staan, is vaak sprake van kwaliteitsgebrek, met name als het gaat om exotische talen die in Litouwen amper worden gesproken. Dit probleem wordt verergerd door het feit dat de vertalingen niet onderhevig zijn aan daadwerkelijke kwaliteitscontroles en er door de tolken en vertalers geen zelfreguleringsmechanisme is ingesteld.

Overtredingen van voorschriften en belemmeringen voor verdedigende partijen

Ten aanzien van het recht op informatie van verdachten en advocaten, zijn vooral de beperkingen die worden opgelegd aan de toegang tot materiaal uit vooronderzoek problematisch. Aanwezige advocaten merkten op dat wetshandhavingspersoneel geneigd is procedurele voorschriften te manipuleren of regelrecht te overtreden. Zo wordt het de verdedigende partij moeilijk gemaakt toegang te krijgen tot benodige documenten.

De bescherming van het recht op toegang tot een advocaat kent gelijksoortige problemen: ook al wordt dit recht in wezen al beschermd door de Litouwse wet, worden door wetshandhavingspersoneel soms kunstmatige belemmeringen gecreëerd voor advocaten die tijdig in contact proberen te komen met hun cliënten. Soms wordt het uitoefenen van rechten dusdanig bemoeilijkt, dat de wetgeving waarin deze rechten zijn opgenomen verworden tot een dode letter.

De Human Rights Monitoring Institute en de Litouwse Orde van Advocaten zullen bij het voorbereiden van voorstellen over noodzakelijke wijzigingen van zowel praktijken als regelgeving, gebruik maken van de ideeën en informatie die zijn voortgekomen uit de rondetafelgesprekken. Deze voorstellen worden vervolgens overlegd aan staatsinstellingen die verantwoordelijk zijn voor strafrechtelijk beleid.