Tech & Rights

De voorgestelde EU richtlijn inzake terrorismebestrijding tast grondrechten aan

De richtlijn staat vol met ruim geformuleerde overtredingen en bedreigt de bewegings- en uitingsvrijheid van mensen, zegt een groep deskundigen in Europees Recht.

by PILP
De Commissie Meijers, een groep juridische deskundigen, gelooft dat het voorstel van de Europese Commissie voor een richtlijn inzake terrorismebestrijding de grondrechten aantast.

Het voorstel van de Europese Commissie voor een Richtlijn terrorismebestrijding, die op 2 december 2015 werd uitgegeven, is onvoldoende onderbouwd, breidt het reikwijdte van het strafrecht te ver uit en brengt grondrechten in gevaar. Dit zegt de Commissie Meijers, een onafhankelijke groep deskundigen die onderzoek doet naar Europees straf-, migratie-, vluchtelingen-, privacy,- non-discriminatie en constitutioneel recht en daar advies over uitbrengt.

Te ruim geformuleerd

Het voorstel vormt een verreikende uitbreiding van de reikwijdte van de verplichtingen van de lidstaten binnen het strafrecht op het gebied van terreur, in het bijzonder wat betreft de voorbereidingsfase, dat een breed gedragsspectrum omvat waarin dagelijkse activiteiten, zoals reizen, kunnen vallen.

De Commissie wijst op een aantal specifieke zorgwekkende punten betreffende ruim geformuleerd overtredingen - zoals het in het openbaar uitlokken van terreurdaden, het geven en ondergaan van terrorisme training en het reizen naar het buitenland voor terroristische doeleinden - waar grondrechten zoals de vrijheid van uitdrukking, beweging en non-discriminatie op het spel staan.

Volgens de Commissie Meijer houdt het voorstel zich niet aan de principes van de Europese instellingen inzake criminalisering en wordt ook niet gecoördineerd met andere initiatieven van de EU betreffende deradicalisering, desintegratie en rehabilitatie.

'Terrorisme'

Ook is het twijfelachtig of het voorstel zich houdt aan het proportionaliteitsbeginsel (Artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie). De voorgestelde richtlijn voorziet niet in bestaande 'leemten' en 'mazen' en schiet tekort in het duidelijk maken waarom de voorgestelde maatregelen noodzakelijk zijn.

Verder adviseert de Commissie Meijers om de ruime definitie van terrorisme te heroverwegen. Als deze met een breder scala aan voorbereidende overtredingen gecombineerd wordt, kan deze definitie problematisch worden. De richtlijn zou ook de mogelijkheden om overtredingen te cumuleren moeten beperken.

Tenslotte heeft de Europese Commissie geen effectbeoordeling van de voorgestelde richtlijn uitgevoerd, ondanks dat er een duidelijke behoefte bestaat aan een diepgaande beoordeling van de impact op de grondrechten en aan een zorgvuldig onderzoek naar het functioneren van bestaande instrumenten op het gebied van terrorismebestrijding.

De Commissie Meijers bestaat uit onafhankelijke deskundigen die op systematische wijze de Europese wetsvoorstellen op de gebieden van strafrecht, migratierecht, privacy en discriminatie beoordeelt op hun overeenstemming met de vereisten van een democratische constitutionele staat. Ze stimuleert transparante en democratische besluitvorming, respect voor de mensenrechten en toegang tot een rechter in de Europese samenwerking op het gebied van justitie, migratie en veiligheid. De Commissie wordt ondersteund door een aantal Nederlandse maatschappelijke organisaties, waaronder het NJCM.

De commentaren van de Commissie Meijers kunnen hier worden gevonden.