Tech & Rights

CPT: Gebrek aan waarborgen tegen foltering tijdens retourvluchten uit Spanje en Italië

Het Europees Comité voor de Preventie van Foltering en Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing (CPT) van de Raad van Europa heeft een rapport gepubliceerd over retourvluchten voor migranten uit Spanje en Italië.

by LibertiesEU
Het CPT controleerde twee retourvluchten: één uit Rome naar Lagos, Nigeria, op 17 december 2015, en één van Madrid naar Bogota, Colombia, en Santo Domingo, Dominicaanse Republiek, op 18 februari 2016.
Het CPT observeerde de vluchten om te analyseren hoe vreemdelingen door de twee landen per vliegtuig worden teruggezonden. Beide operaties werden gezamenlijk gecoördineerd door het EU-bureau Frontex en de nationale autoriteiten.

Spanje

Over de retourvlucht vanuit Spanje geeft het Comité's rapport aan dat de teruggezonden migranten pas een paar uur voor vertrek op de hoogte werden gesteld van de vlucht, en roept het autoriteiten op om migranten dit schriftelijk een aantal dagen van tevoren te melden en toegang tot een advocaat en een telefoon voor het vertrek te garanderen.

Het rapport documenteert een incident van medische aard tijdens de vluchten en herinnert de autoriteiten aan het belang te zorgen voor een medisch onderzoek van de teruggezonden migranten voor de vlucht, om te zien of het individu in staat is te vliegen. Het beveelt ook aan dat autoriteiten training moeten bieden aan het personeel dat betrokken is bij de verwijderingsoperaties, met de nadruk op de psychologische effecten van hun taak.

De toezichthoudende delegatie zag ook een onevenredig groot gebruik van beperkende maatregelen, en het rapport beveelt autoriteiten aan om hun huidige praktijk te herzien, gelet op Europese mensenrechtenstandaarden.

Italië

Het CPT-rapport over Italië geeft veel zorgen weer over de behandeling van de vlucht door de Italiaanse overheid. Als eerste, vergelijkbaar met de situatie in Spanje, geeft het Comité aan dat de migranten pas op de dag van de vlucht van hun verwijdering op de hoogte werden gesteld.

Een ander probleem dat het CPT opmerkte is dat sommige teruggezonden migranten nog in beroep waren bij een Italiaanse rechtbank. In het rapport roept het Comité Italië op een mechanisme in te stellen dat de informatiestromen tussen rechtbanken en handhaving over aanhangige beroepen verbetert.

Met betrekking tot deze kwestie antwoordde de Italiaanse overheid dat het nieuwe procedures heeft geïntroduceerd om afgewezen asielzoekers beter te beschermen zodat gerechtelijke bescherming voor diegenen die tegen een onterechte afwijzing in beroep gaan gegarandeerd kan worden. De overheid zei ook dat er momenteel voorstellen voor een procedurehervorming geëvalueerd worden, die de tijd die nodig is om asielverzoeken te behandelen vermindert en de uitzonderingsgevallen zou limiteren tot een automatische schorsing van bestuursdwang. Hierbij moet worden opgemerkt dat deze voorgestelde hervormingen bekritiseerd worden door de Italiaanse maatschappij als zeer inadequaat en mogelijk gevaarlijk (zoals het geval is voor de voorgestelde hervorming van civiele procedures met betrekking tot asielzaken, die in feite beroep tegen weigering van internationale bescherming zou afschaffen).

Het Italiaanse rapport geeft ook aan dat elk te verwijderen persoon een medisch onderzoek dient te ondergaan voor hun vertrek, en dat een geschikt-te-vliegen-certificaat moet worden geproduceerd. Het rapport beveelt ook speciale aandacht voor het escortpersoneel aan, dat bij de uitvoering van haar taken aan een hoge mate van stress onderworpen wordt. De overheid antwoordde dat het escortpersoneel psychologische en fysieke onderzoeken en specifieke cursussen ondergaat voor ze begint aan haar werk, met de nadruk op zowel relevante operationele als wettelijke aspecten.

Aanbevelingen voor Frontex

Beide rapporten bevatten algemene aanbevelingen voor Frontex, waaronder:

  • Preciezere regels voor het gebruik van beperkingen moeten geïmplementeerd worden door Frontex en de statelijke partijen.
  • De implementatie van een effectieve klachtenprocedure, toegankelijk voor gedetineerden tot hun aankomst in het bestemmingsland.

Klik hier om het antwoord van de Spaanse overheid op het rapport te lezen.

Klik hier om het antwoord van de Italiaanse overheid op het rapport te lezen.

Dit stuk is voorbereid door Rights International Spain en de Italiaanse Coalitie voor Burgerrechten en Vrijheden (CILD).