De Raad van Europa publiceerde haar jongste rapport over SPACE, het jaarlijkse statistische onderzoek over het gevangeniswezen. De Italiaanse situatie werd het afgelopen jaar beter, maar is nog niet helemaal naar wens: nog steeds zijn gevangenissen overbevolkt en de levensomstandigheden blijven kritisch.
De overbevolking van Italiaanse gevangenissen werd door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in 2013 veroordeeld toen het Italië bestrafte voor het schenden van Artikel 3 van het EVRM. Dit artikel verbiedt marteling en wrede, onmenselijke en mensonterende behandeling.
Het Hof gaf Italië één jaar de tijd om de omstandigheden te verbeteren. Vandaag laat een recent rapport van SPACE zien dat het land deels zijn doelen heeft gehaald en dat de overbevolking inderdaad is teruggedrongen - maar dat betekent niet dat het probleem is opgelost.
Feitelijk is er, ondanks de veelbelovende verklaring van de Minister van Justitie Andrea Orlando, die zich eraan heeft gewijd om het probleem helemaal op te lossen, nog steeds veel werk aan de winkel. Op dit ogenblik zijn er 54.000 gevangenen voor 45.000 plaatsen en hiermee komt Italië op de elfde plaats in Europa op het lijstje van overbevolking in gevangenissen.
Moeder van alle kwaad
Dit probleem kan niet worden genegeerd omdat het serieuze gevolgen heeft voor het leven van de veroordeelden. Volgens de nationale waarneming van Antigone wonen sommige gedetineerden in cellen kleiner dan vier vierkante meter. Hun gezondheid wordt in het algemeen genegeerd en ze hebben geen toegang tot passend onderwijs of werkprojecten.
Moeilijke gevangenisomstandigheden leiden ook tot geweld en zelfmoorden: 27,5 procent van de sterfgevallen in Italiaanse gevangenissen zijn gevallen vn zelfdoding - het Europees gemiddelde is 11,2 procent. Deze cijfers spreken voor zich en geven de noodzaak tot verandering in het Italiaanse gevangenissysteem weer.
Veel drugsovertreders
Het Jaarlijkse Statistische Rapport over het Gevangeniswezen levert ook bewijs dat 34,7 procent van de Italiaanse gevangenen gearresteerd zijn voor drugsovertredingen. Ter contrast: binnen Europa is dat het geval bij 16,5 procent van de gevangenispopulatie. Drugsovertredingen zijn op ons continent de belangrijkste reden voor opsluiting.
Dit feit is een signaal dat het tijd is om na te denken over de decriminalisering van kleine overtredingen die met drugs in verband staan en over de hervorming van het drugsbeleid. Dit zou ook een (gedeeltelijk) oplossing bieden voor het overbevolkingsprobleem in gevangenissen, in het bijzonder in Italië.