Tech & Rights

Litouwen verwelkomt vluchtelingen en discussieert tegelijk over het verbieden van islamitische hoofdbedekking

​Terwijl Litouwen zich klaarmaakt voor de komst van vluchtelingen, kiest het er voor om zich te richten op het verbieden van islamitiscche hoofdbedekking in plaats van integratieplannen.

by Human Rights Monitoring Institute
Flickr.com, Creative Commons

Litouwen maakt zich klaar om de 325 vluchtelingen (voornamelijk uit Syrië en Eritrea) op te nemen zoals met de Europese Commissie was afgesproken, maar tot noch toe lijkt de retoriek die door de hoge ambtenaren gebruikt wordt meer op het voorbereiden van een oorlog dan van sociale integratie.

“Contactpersonen die door Litouwen gestuurd zijn, zullen actief bijdragen in het selecteren van de vluchtelingen. Ons belangrijkste doel is het verzekeren dat we mensen accepteren die geen dreiging vormen voor de nationale of interne veiligheid,” beweerde de Minister van Binnenlandse Zaken, Saulius Skvernelis.

Hij verzekert dat hij in het bijzonder aandacht zal geven aan het vluchtelingenopvangcentrum in Rukla. “De mensen hebben niets te vrezen – er zullen net zoveel functionarissen werken als nodig is.”

'Bereid tot integreren'

Tot nog toe werd het vluchtelingendebat – dat in de kern van veel angst zit – alleen besproken in de context van de openbare orde en openbare veiligheid in Litouwen. Er wordt benadrukt dat “wie wil integreren” welkom is. Een verlangen om te integreren zal zeker “aangemoedigd” worden door het volledige verbod op islamitische hoofdbedekking in openbare ruimten, een maatregel op initiatief van de voorzitter van de Nationale Veiligheids- en Defensiecommissie.

“Je weet tenslotte nooit wie er achter een boerka verschuild zit – een terrorist, een man of iemand anders die wij hier niet willen,”legde Artūras Paulauskas uit, die het idee uit Frankrijk haalde.

Van te voren voorbereiden

Tot op heden heeft geen enkele vrouw in Litouwen, dat een gemeenschap van vijfduizend moslims kent, de boerka of nikab gedragen. Zelfs deskundigen probeerden het publiek en de politici te kalmeren: Syrische en Eritrese moslims dragen geen boerka’s of nikabs, dus is er misschien zelfs helemaal geen behoefte om dit verbod te overwegen.

Maar het hoofddoel van dit initiatief is in feite om wat de politici veronderstellen dat wat er in het Westen aan de gang zou zijn een stap voor te wezen, volgens de voorzitter van de Nationale Veiligheids- en Defensiecommissie, als het aantal vluchtelingen toeneemt, zo zou ook hun verzet tegen zulke verboden toenemen en daarom is het veel beter om je van te voren voor te bereiden.

Het lijkt er daarom op dat Litouwse functionarissen een verhoudingsgewijs simplistische opvatting over vluchtelingenintegratie op na houden door het als plichtsgetrouwe volgzaamheid van plaatselijke normen en regels. En de beste manier om te laten zien hoe er naar deze regels geluisterd moet worden? Nou ja, met verboden en – in het bijzonder – verboden die op een groep doelen die, hopelijk, de minste weerstand zullen geven, namelijk vrouwen.

Op zoek naar de onderliggende discussie

Deze houding onder politici toont aan dat de integratie van vluchtelingen een aanzienlijke uitdaging in Litouwen kan worden. Vijandelijke retoriek aan het adres van vluchtelingen die de vrees onder de burgers stimuleert, is reden tot zorg dat Litouwen zich richt op isolationistische oplossingen waardoor de maatschappelijke spanningen alleen maar zouden toenemen.

De openbare ruimte ziet ook een geleidelijke toename van meningen die empathie voor vluchtelingen voorstaan, naast gematigdere kritiek op het asielbeleid van de EU dat op rede en niet op angst is gebaseerd. Helaas verdrinken pogingen om de discussie (die op dit moment tamelijk oppervlakkig is) te verdiepen gewoonlijk in dreigende krantenkoppen. Het grootste Litouwse nieuwsportaal produceert elke dag wel een aantal hiervan: “Waarschuwingen voor grote dreigingen: Litouwers grijpen ook elkaar naar de keel”, “Worst case scenario voor Europa: vluchtelingen of Griekenland”, “Het nieuwe Europa komt eraan: ben je er klaar voor?”

Nou, we zijn er klaar voor. Hoogstens voor een oorlog tegen boerka’s, maar helaas nog niet voor echte integratie.