Het Bulgaarse Helsinki Comité (BHC) heeft vier opeenvolgende zaken bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) aanhangig gemaakt over de dood van een kind in een zogenaamd kindertehuis als gevolg van systematische verwaarlozing die tot ondervoeding heeft geleid met de dood als gevolg.
Ralitsa was 11 jaar oud en ze woog slecht acht kilo toen ze in 2005 stierf. Als haar officiële doodsoorzaak werd "cardiovasculaire ziekte" geregistreerd. Twee dagen eerder begon haar hartslag te verzwakken en te vertragen en verviel het kind geleidelijk in een terminale toestand, maar noch het verpleeghuispersoneel, noch haar persoonlijke arts bracht haar naar het ziekenhuis. En zo kreeg Ralitsa helemaal geen behandeling toegewezen.
In 2015, 10 jaar na haar dood en vijf jaar na de start van het vooronderzoek en na opeenvolgende petities van het Bulgaarse Helsinki Comité, oordeelde het College van procureurs-generaal dat, hoewel "er bewijs is dat haar huisarts door nalatigheid in de uitoefening van zijn functie als arts heeft bijgedragen aan de dood van Ralitsa", de verjaringstermijn voor vervolging al was verstreken.
Het BHC zal voor eigen verantwoording Ralitsa vertegenwoordigen bij het Hof in Straatsburg. Het Comité stelt dat haar recht op leven, vrijheid van onmenselijke en vernederende behandeling, discriminatie en een effectief rechtsmiddel zijn geschonden.
Ralitsa
Ralitsa werd op 23 april 1993 met een lichamelijke handicap geboren. Met zes maanden werd ze met "zware verstandelijke beperking" gediagnosticeerd. In 1996 werd ze op driejarige leeftijd in een tehuis voor kinderen met een verstandelijke handicap geplaatst in het dorp Petrovo, Blagoevgrad, waar ze de rest van haar leven verbleef.
In deze instelling werd Ralitsa de noodzakelijke revalidatie onthouden. In het forensisch medisch rapport over haar dood concludeerden experts dat "het kind [...] continue had moeten worden verzorgd met behulp van een zuurstofapparaat en onder behandeling van een kinderarts had moeten gestaan."
Ralitsa heeft nooit dergelijke zorg ontvangen. Het OM startte in 2010 een vooronderzoek - vijf jaar na haar dood - en dit is alleen te danken aan de niet aflatende inspanningen van het BHC om te pleiten voor kinderen in tehuizen.
Kinderen en strafrechtelijke procedures
Op verzoek van het BHC voerde het Hof van Cassatie van het Openbaar Ministerie in 2008 controles uit op alle "tehuizen voor kinderen" in het land. Zij onderkenden ernstige tekortkomingen in de zorg voor kinderen en jongeren in de instellingen, een aantal letsels en 75 doden in een periode van acht jaar. Ondanks dit alles werd er geen vooronderzoek ingesteld ten aanzien van de verzamelde gegevens.
Twee eerdere en soortgelijke klachten van het BHC tegen Bulgarije - inzake de dood van Aneta en Nina van het kindertehuis in het dorp Straja - zijn al door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens aan de Bulgaarse regering doorgegeven.
Na het afronden van de inhoudelijke procedure wacht het BHC nu op de beslissing van het Hof. De 15-jarige Aneta overleed in 2006 aan gastro-intestinale perforatie na het slikken van 25 inlegzolen, acht poetsdoeken, drie afwassponzen, zes sokken, drie stukjes papier en drie kleine stenen had ingeslikt; de 19-jarige Nikolina overleed aan ernstige ondervoeding.