Tech & Rights

België zet misstap met uitlevering terreurverdachte

België heeft met de uitlevering van een man aan de VS diens rechten geschonden, evenals zijn eigen internationale verplichtingen. Bovendien had het EHRM zich nog helemaal niet definitief over de uitlevering uitgeproken.

by Belgian League of Human Rights

Vorig jaar oktober heeft België naar aanleiding van een besluit van de Minister van Justitie, Annemie Turtelboom, Nizar Trabelsi aan de Verenigde Staten uitgeleverd, nog voordat Europees Hof voor de rechten van de mens (EHRM) uitspraak had gedaan in zijn zaak. De voormalig voetballer had zijn uitlevering aangevochten omdat hij bang was dat hij in de VS slecht behandeld zou worden.

België negeert Europees Mensenrechtenhof

Het eenzijdige besluit van de Belgische regering om in te gaan op het uitleveringsverzoek van de VS, waar Trabelsi terecht zou staan als terreurverdachte, maakte een einde aan zijn laatste overgebleven rechtsmiddel. Door Trabelsi uit te leveren schond België zijn verplichting te wachten op de uitspraak van het EHRM, dat de uitlevering met een tijdelijke maatregel in 2011 blokkeerde tot er een definitieve uitspraak zou volgen. De regering verzocht enkele malen om deze maatregel op te heffen, maar daar weigerde het hof telkens mee akkoord te gaan. Spoedig nadat in september 2013 het argument dat Trabelsi in de VS slecht behandeld zou worden, door de Raad van State was verworpen, werd de voormalig voetballer uitgeleverd.

Trabelsi werd in 2001 in Ukkel gearresteerd en twee jaar later werd hij tot 10 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor onder meer illegaal wapenbezit. In 2008 deden de Amerikaanse autoriteiten een verzoek tot uitlevering, nadat er al een arrestatiebevel tegen hem was uitgevaardigd ten aanzien van een geplande aanval op een militaire basis. Trabelsi vreesde niet alleen voor een continue slechte behandeling in Amerikaans gevangenschap, maar ook voor een levenslange straf zonder uitzicht op voorwaardelijke vrijlating.

Uitlevering schendt mensenrechten en internationale verplichtingen

In zijn arrest van 5 september 2014 oordeelde het EHRM dat België artikel 3 (verbod op foltering en onmenselijke en vernederende behandeling) van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens (EVRM) had geschonden door Trabelsi uit te leveren aan een land waar veroordeling kon leiden tot een levenslange gevangenisstraf zonder kans op vervroegde vrijlating – ook al is een dergelijke straf niet per definitie disproportioneel. Uiteraard laakte het EHRM het feit dat België Trabelsi al had uitgeleverd nog voordat het met een definitieve uitspraak was gekomen.

De Ligue des Droits de l'Homme is blij met deze uitspraak, die de notie versterkt dat alle burgers voor de wet gelijk zijn, ongeacht welke overwegingen dan ook. Ten aanzien van het respecteren van de grondrechten van burgers mag hierop geen uitzondering worden gemaakt, zelfs niet voor iemand als Trabelsi. Zijn uitlevering roept dan ook vragen op over de toepassing van de Belgische wet. Met het besluit om hem uit te leveren werden niet alleen zijn mensenrechten enerzijds en de internationale verplichtingen van België anderzijds geschonden, maar werd ook het Europees Hof voor de rechten van de mens geminacht.

Het EHRM bepaalde dat België Trabelsi 90.000 euro aan schadevergoeding en gemaakte kosten moet betalen.