Tech & Rights

Bulgaarse Veiligheidsdiensten moeten informatie overdragen aan burgermaatschappij

De nationale veiligheidsdienst heeft opdracht gekregen om statistieken te overhandigen waarvan ze beweerde dat ze geheim waren. Dit gebeurde na een rechterlijke uitspraak dat de informatie geen concessies doet aan de staatsveiligheid.

by Bulgarian Helsinki Committee
Image: Michelangelo Carrieri - Flickr/CC content
De hoogste bestuursrechter van Bulgarije heeft de weigering van het Staatsagentschap voor Nationale Veiligheid om het Bulgaarse Helsinki Comité (BHC) van statistieken te voorzien over het gebruik van bijzondere opsporingsbevoegdheden, afgewezen.

Het Staatsagentschap voor Nationale Veiligheid (SANS) weigerde in eerste instantie die informatie te geven, niet omdat het geheim is, maar omdat er gezegd werd dat "zulke informatie gewoonweg niet bestaat." Later werd de weigering bevestigd door de bestuursrechter in de hoofdstad Sofia, maar de hoogste bestuursrechter was het niet eens met dat besluit.

Geheime informatie

Het BHC vroeg in 2014 informatie van het SANS onder de Bulgaarse Wet openbaarheid van bestuur. De organisatie wilde weten hoeveel verzoeken tot het gebruik van bijzondere opsporingsbevoegdheden (SIM) door het SANS waren gedaan in 2013, hoeveel van deze verzoeken er door de rechtbank waren gehonoreerd en het aantal mensen dat de bevoegdheid had om de SIM te gebruiken.

De directeur van het Staatsagentschap voor Nationale Veiligheid verwierp het verzoek onder het mom dat het verspreiden van deze informatie verboden was.

Het SANS beweert dat de informatie is ingedeeld onder punt 25 van de lijst van informatiecategorieën die onderworpen is aan de classificatie 'staatsgeheim'. "Informatie over de coördinatie en interactie met vertegenwoordigers van de rechterlijke macht in het uitvoeren van operationele onderzoeksactiviteit."

Volgens het BHC zijn er geen wettelijke gronden voor het geheim verklaren van de gevraagde statistische informatie. Er zijn geen wettelijke beschermde belangen die door de openbaarmaking zouden worden geschaad of bedreigd. En verder zou de gestelde classificatie van de informatie gebaseerd zijn op een lijst die voor het publiek beschikbaar en openbaar zou moeten zijn, maar dat is het niet.

Draag het over

De weigering van het SANS is derhalve niet gemotiveerd en geeft geen gronden voor de noodzaak van geheimhouding. Het BHC deed ook een beroep op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, dat het recht van publieke waakhonden verdedigt om toegang te hebben tot informatie ten behoeve van het publieke debat.

De hoogste bestuursrechter van Bulgarije wees de besluiten van de bestuursrechter en het SANS in november 2015 af, omdat het verzoek om toegang tot publieke informatie niet het operationele werk van het SANS betreft, maar alleen de resultaten ervan. De opgevraagde statistieken behelsen volgens de rechter geen vertrouwelijke informatie en de openbaarmaking daarvan zou geen staatsgeheimen prijsgeven.