Support. Don't punish.

26 juni is wereldactiedag tegen de oorlog tegen drugs. Drugsgebruikers hebben te maken met grote en toenemende risico's die niet kunnen worden genegeerd.

by Belgian League of Human Rights

Op donderdag 26 juni 2014 hebben honderden activisten in meer dan 75 steden over de hele wereld hun stem laten horen in het kader van de campagne Support. Don’t Punish. Deze actie vraagt aandacht voor de ellende die wordt aangericht door de criminalisering van drugsgebruikers. Gedurende de dag werden er bij belangrijke gebouwen en op prominente plaatsen activiteiten ontplooid. In Brussel werd door drugsgebruikers, gezondheidswerkers en vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenkader een symbolische bijeenkomst gehouden voor het Atomium.

De campagne Support. Don’t Punish. roept regeringen op om een einde te maken aan de oorlog tegen drugs. Deze oorlog is er niet in geslaagd de vraag naar en het gebruik van drugs te verminderen. Integendeel, hij heeft wereldwijd naast uitbraken van AIDS, tuberculose en hepatitis geleid tot mensenrechtenschendingen en de massale opsluiting van de allerarmsten en de meest kwetsbaren. De genomen maatregelen hebben miljarden euro’s gekost.

‘‘De campagne laat zien hoe groot de ramp is die de afgelopen halve eeuw door de oorlog tegen drugs is ontstaan’’, vertelt Ann Fordham, directeur van het International Consortium on Drug Policies (ICDP). ‘‘We weten dat deze oorlog niet gewonnen kan worden en zorgt voor ongerechtvaardigde kosten. In plaats van het straffen van drugsgebruikers zouden we hen moeten helpen bij het oplossen van hun sociale en gezondheidsproblemen en hierbij hun mensenrechten respecteren.’’

Op het gebied van drugsbeleid zijn er in de wereld veranderingen gaande. ‘‘Deze beweging, die op gang kwam na het Verdrag van Wenen in juli 2010, roept op tot drugsbeleid dat hoofdzakelijk rekening houdt met de volksgezondheid’’, legt Bruno Valkeneers uit, werknemer bij de in Brussel gevestigde Liaison Antiprohibitionniste die pleit voor een andere aanpak van drugs. ‘‘De oorlog tegen drugs die 50 jaar lang heeft geduurd is een mislukking: ondanks de aanzienlijke inzet van politie, het leger en financiële middelen, blijven drugs beschikbaar en worden criminele bendes die handelen in drugs steeds machtiger, gewelddadiger en rijker. Het onderdrukken en strafbaar stellen van drugsgebruik, zonder dat hierbij het aantal gebruikers afneemt, verergert de schade en bemoeilijkt voor deze gebruikers de toegang tot de informatie en middelen die zij nodig hebben om zich over hun gezondheid te ontfermen.’’

Catherine Van Huyck, directeur van Modus Vivendi dat zich inzet om de risico’s van drugsgebruik te beperken, vervolgt: ‘‘Tegen die achtergrond schieten de schadebeperkende programma’s tekort in het zorgen voor sociale rechtvaardigheid. Dat geeft weinig houvast voor gebruikers die niet kunnen of willen afkicken. Het reduceren van de risico’s voor de volksgezondheid kan alleen effectief gebeuren als de burgerrechten van drugsgebruikers worden gerespecteerd volgens de democratische principes die zijn vastgelegd in het Ottawa-handvest over gezondheidsbevordering. Daarom is het drugsprobleem geen medische of juridische kwestie, maar eerst en vooral een maatschappelijke, ethische en culturele kwestie.’’

‘‘Wist je dat in België 62% van de overheidsuitgaven aan de bestrijding van illegale drugs wordt besteed aan veiligheid, 34% aan hulpverlening en slechts 3% aan preventie en 1% aan risicobeperking?’’, vraagt Sebastian Alexander, directeur van FEDITO BXL, een federatie van 25 instellingen op het gebied van drugsgebruik. ‘‘Het wordt tijd om iets aan deze scheve verhouding te doen en risicobeperking te erkennen als een pijler van ons gezondheidsbeleid ten aanzien van drugs die complementair is aan de preventieve en curatieve aspecten. Daarnaast is het nodig om een duidelijk juridisch kader te definiëren om de uitvoering van risicobeperkende maatregelen te vergemakkelijken en de bescherming van gezondheidswerkers en de toegang van drugsgebruikers tot dienstverlening te garanderen.’’

Alexis Deswaef, president van de League for Human Rights, roept op tot een proactieve aanpak ten aanzien van de risicobeperking: ‘‘Door te kiezen voor een aanpak van drugsgebruik enkel en alleen gebaseerd op veiligheid, drijven toekomstige regeringen af van een alomvattende aanpak van het probleem. De focus moet evenzeer komen te liggen op de volksgezondheid. Zodra de nieuwe Belgische regering is gevormd, moet zij duidelijkheid verschaffen over de wetgeving over drugsgebruik en een proactief beleid ten uitvoer brengen om de risico’s te beperken op een manier die respectvol is voor de rechten en vrijheden van gebruikers. Daarna moet het parlement zorgen voor een grondig ethisch debat over de mogelijkheid tot decriminalisatie van drugs, zoals het geval is in Portugal.’’

26 juni is ook de door de VN uitgeroepen Internationale werelddrugsdag. Deze dag wordt door veel landen aangegrepen om de oorlog tegen drugs te vieren, en door een enkel land ook om openbare executies te organiseren. De campagne Support. Don’t punish. wil deze dag afschaffen en zich hard maken voor een aanpak van drugs die effectiever en menselijker is en de volksgezondheid en mensenrechten als uitgangspunten heeft.

OVER DE CAMPAGNE

De campagne Support. Don’t punish. is een wereldwijd initiatief geleid door het International Consortium on Drug Policies (ICDP), het International Network of Drug Consumers (INPUD), de International Harm Reduction Association (HRI) en de International Alliance for HIV/AIDS. Met de campagne worden regeringen opgeroepen om ten aanzien van drugsgebruikers efficiëntere en effectievere risicobeperkende maatregelen te nemen, om het gebruik van drugs niet langer strafbaar te stellen en om op dit gebied wetgeving die de volksgezondheid in de weg staat te schrappen.

Het aantal prominente figuren dat hun steun heeft verleend aan de campagne wordt steeds groter: Kofi Annan, de president van Uruguay Jose Mujica, voormalig Zwitsers president Ruth Dreifuss, Brad Pitt, Sir Richard Branson en Russell Brand zijn enkele van hen.

WERELD ACTIEDAG

Op de wereld actiedag (aangekondigd in deze video) op 26 juni zijn in het kader van de campagne in onder meer de volgende landen evenementen georganiseerd: Australië, België, Chili, Costa Rica, Frankrijk, Duitsland, India, Indonesië, Kenia, Libanon, Maleisië, Mauritius, Mexico, Nederland, Puerto Rico, Tanzania, Thailand, Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

Ook in 2013 werd de wereld actiedag gehouden.