Do Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zgłosiła się A.B., która po ukończeniu liceum ogólnokształcącego w Polsce uzyskała dyplom IB. Kilka lat później postanowiła ubiegać się o przyjęcie na kolejny kierunek studiów. W ramach postępowania rekrutacyjnego wymagane było zdanie matury z przedmiotu, którego kobieta nie realizowała w toku nauczania w programie IB. A.B. chciała zatem podejść do standardowego egzaminu z tego przedmiotu („polskiej” matury) na poziomie rozszerzonym.

Dyplomy IB poza przepisami ustawy

Zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty, absolwenci szkół średnich, którzy zdali maturę mają prawo przystąpić do tego egzaminu z nowych, wybranych przez siebie przedmiotów zgodnie z przepisami, jakie obowiązują w roku powtórnego zdawania egzaminu. Jednak w przypadku A.B. zarówno Okręgowa jak i Centralna Komisja Egzaminacyjna uznały, że te przepisy ustawy nie odnoszą się do osób posiadających dyplom IB.

Egzamin wstępny na studia? Tylko w szczególnych okolicznościach

„Sytuację utrudnia też fakt, że osoby posiadające dyplom IB nie mogą brać udziału w rekrutacji zdając egzaminy wstępne na wybrane studia z przedmiotów, których nie obejmował program kształcenia IB”

– stwierdziła mec. Katarzyna Wiśniewska, prawniczka HFPC. Uczelnia ma prawo przeprowadzić dodatkowe egzaminy wstępne tylko w przypadku konieczności sprawdzenia szczególnych predyspozycji. Dotyczy to np. uzdolnień artystycznych czy sprawności fizycznej, czyli takich umiejętności, które nie są sprawdzane w trybie egzaminu maturalnego. Drugim wyjątkiem jest sytuacja gdy osoba ubiegająca się o przyjęcie na studia posiada świadectwo dojrzałości uzyskane za granicą.

Obowiązkowy kurs IB w szkole

Tryb matury IB nie pozwala także na zdawanie kolejnych przedmiotów bez przejścia kursu w ramach określonego przedmiotu w szkole realizującej program IB. Oznacza to, że osobom z maturą międzynarodową bardzo trudno uzupełnić świadectwo dojrzałości o nowy przedmiot i wiąże się to z mnóstwem formalności. Ponadto podejście do egzaminu w sesji IB wiąże się także z dodatkowymi opłatami uzależnionymi od cennika International Baccalaureate Organization na dany rok.

Standardy konstytucyjne

Konstytucyjne prawo do nauki i gwarancja równego dostępu do edukacji zakazują władzom publicznym w Polsce ustanawiania przepisów dyskryminujących określone grupy osób.

„Z jednej strony dyplom IB jest uważany za równoważny z polską maturą w toku rekrutacji na studia w Polsce, a jednocześnie absolwentom klas IB utrudnia się dostęp do nauki na polskich uczelniach”

– dodaje mec. Katarzyna Wiśniewska.

„Prestiż matury międzynarodowej, możliwość intensywnej nauki języka oraz wypróbowania nowej formy zajęć powodują, że na naukę w programie IB zdecydowały się już w Polsce tysiące osób. Tak więc potencjalny krąg osób, których mogą spotkać podobne problemy jest bardzo duży”

– uzupełnia Michał Kopczyński, prawnik HFPC.