Een protest in een vluchtelingenkamp in Harmanli, Bulgarije op 24 november 2016 sloeg om in een rel die door meer dan 300 agenten werd beëindigd.

De reden voor de opstand was de quarantaine in het kamp die pas was uitgeroepen door het Staatsbureau voor Vluchtelingen (SAR), dat bang was voor de verspreiding van ziekten in het kamp en de nabijgelegen gemeenschap.

Tijdens de onrust vernielden veel asielzoekers eigendommen en gooiden ze stenen naar agenten, die met waterkanonnen en knuppels reageerden. Verschillende politieagenten en vluchtelingen raakten gewond, waaronder een 15-jarige jongen met ernstige schedelbreuken.

Vragen

In verband met deze gebeurtenissen stelt het Bulgaarse Helsinki-comité (BHC) de vraag: "Wie had deze escalatie nodig?"

Wie verspreidde geruchten en misinformatie over het infectie- en verspreidingsrisico van ziekten, ondanks dat Bulgarije's hoogste gezondheidsinspecteur dit risico voor de bevolking van Harmanli categorisch uitsloot?

Wie dwong de SAR om het hele vluchtelingenkamp op slot te zetten, de vluchtelingen op te sluiten, terwijl quarantaine makkelijk opgelegd had kunnen worden bij slechts sommige voorzieningen of mensen? Waarom stelden de autoriteiten een ultimatum omtrent de quarantaine in het kamp, zonder enige voorbereiding?

Waarom waren er geen medewerkers van het SAR, vertegenwoordigers van NGO's of vrijwilligers om aan de asielzoekers uit te leggen waarom het erf met prikkeldraad werd afgesloten, en voor hoe lang?

'Vaderlandslievende' onruststokers

Zowel het SAR als het Ministerie van Binnenlandse Zaken beweerde dat het onderzoek de onruststokers achter het incident zal vinden. In het belang van rechtvaardigheid moeten de provocateurs gezocht worden tussen de vertegenwoordigers van de zogenaamde "vaderlandslievende" extreemrechtse partijen.

Deze partijen hebben over het hele land gedemonstreerd tegen vluchtelingen en mochten in dit geval spreken voor de gehele bevolking in Harmanli en het Bulgaarse volk.

Er zijn veel mogelijke antwoorden op de vraag waarom deze manipulatie werd uitgevoerd in de stijl van de beste totalitaire uitvoering, maar één aantal vallen op:

• De aankomende verkiezingen. Bepaalde partijen die alleen van anti-immigranten- en xenofobische en fascistische retoriek afhankelijk zijn moeten genoeg vertrouwen opwekken in het electoraat. Er is geen betere manier dan een beheerste opstand met weinig bloed maar een hoop media-aandacht.
• Bulgarije ontving laatst 160 miljoen euro, waarvan veel aan het SAR is gegeven om strikt noodzakelijke stappen te nemen in het verbeteren van de ontvangstcapaciteiten en de erbarmelijke omstandigheden in de vluchtelingenkampen. Vanuit dit oogpunt is er waarschijnlijk veel druk op de leiders van het kamp om ontslag te nemen, waardoor iemand die dichter bij bepaalde partijen staat aangesteld kan worden in deze functie en deze fondsen kan "absorberen".