Η εκπλήρωση και εφαρμογή αυτών των συστάσεων "θα είναι τα πρώτα βήματα προς την αποκατάσταση της πλήρους προστασίας του κράτους δικαίου στην Πολωνία," δήλωσαν οι οργανώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2016 την εφαρμογή του Πλαισίου του Κράτους Δικαίου αναφορικά με την κατάσταση που υφίσταται στην Πολωνία. Η πρωτοφανής αυτή απόφαση έγινε σε αντίδραση προς τις νομοθετικές αλλαγές σχετικά με τη λειτουργία του Συνταγματικού Δικαστηρίου και των δημόσιων μέσων ενημέρωσης.
Καμία ενέργεια από τη Βαρσοβία
Το πρώτο στάδιο της διαδικασίας, το οποίο διήρκεσε από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο 2016 και περιλάμβανε τον διαρθρωμένο διάλογο μεταξύ της Επιτροπής και της πολωνικής κυβέρνησης, δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα. Κατά συνέπεια, στις 27 Ιουλίου 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε μία Σύσταση στα Πλαίσια Εφαρμογής του Κράτους Δικαίου, σχετικά με την κατάσταση στην Πολωνία.
Η σύσταση προς την κυβέρνηση προβλέπει κυρίως: την εφαρμογή των αποφάσεων του Συνταγματικού Δικαστηρίου και την ορκωμοσία των τριών δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου που διορίστηκαν νόμιμα τον Οκτώβριο 2015· τη δημοσίευση όλων των αποφάσεων του Συνταγματικού Δικαστηρίου· και τη διασφάλιση της συνταγματικότητας του νέου Νόμου περί Συνταγματικού Δικαστηρίου που εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2016 (οι συστάσεις είναι διαθέσιμες εδώ).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στην πολωνική κυβέρνηση τρεις μήνες για να την ενημερώσει σχετικά με τα μέτρα που έλαβε για την εκπλήρωση των εν λόγω συστάσεων. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η πολωνική κυβέρνηση δεν έχει αναλάβει οποιαδήποτε ενέργεια σε αυτόν τον τομέα.
"Αποτελεί για εμάς μεγάλη ανησυχία το γεγονός, ότι καμία από αυτές τις προτάσεις δεν έχει υλοποιηθεί," αναφέρει χαρακτηριστικά η δήλωση των οργανώσεων. Οι υπογράφοντες υπογράμμισαν ότι οι τρεις νόμιμα διορισμένοι δικαστές δεν έχουν ακόμη ορκιστεί και η κυβέρνηση δεν έχει δημοσιεύσει τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου του Μαρτίου και του Αυγούστου 2016.
Αποκατάσταση του κράτους δικαίου
Οι οργανώσεις ανέφεραν, επίσης, το νέο νομοσχέδιο που αφορά το καθεστώς του Συνταγματικού Δικαστηρίου, και συγκεκριμένα το σχέδιο Νόμου σχετικά με το Καθεστώς των Δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Το σχέδιο βρίσκεται τώρα ενώπιον του Κοινοβουλίου. Κατά την άποψη των οργανώσεων, το νομοσχέδιο αυτό "θα μπορούσε να είναι το επόμενο βήμα προς την αποδυνάμωση της ανεξαρτησίας του δικαστηρίου".
Καλώντας τον Πρόεδρο Duda και τον Πρωθυπουργό Szydło, οι οργανώσεις δηλώσαν ότι "κατά τους τελευταίους μήνες, σε πολλές περιπτώσεις, έχετε πολύ σωστά επισημάνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει δύσκολα προβλήματα που απαιτούν λύσεις. Τα προβλήματα αφορούν, μεταξύ άλλων, την προσφυγική κρίση ή την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. Πιστεύουμε, όντως, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση που δημιουργήθηκε από κράτη με ισχυρά δημοκρατικά συστήματα και τα οποία σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις".
Κατά την άποψη των οργανώσεων, η εφαρμογή της σύστασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι το πρώτο βήμα προς την αποκατάσταση της πλήρους προστασίας του κράτους δικαίου στην Πολωνία.
Η επιστολή είναι διαθέσιμη εδώ.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη συνταγματική κρίση είναι διαθέσιμες στην έκθεση για τη Συνταγματική Κρίση στην Πολωνία 2015-2016.