Η Ένωση για την Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη Ρουμανία - η Επιτροπή του Ελσίνκι έστειλε ανοικτή επιστολή προς διάφορα εθνικά και ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, εκφράζοντας την ανησυχία της για ένα project μαζικής επιτήρησης που θα υλοποιηθεί από τη ρουμανική Υπηρεσία Πληροφοριών (SRI) με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Το project θα χρησιμοποιήσει € 25.000.000 από την Ε.Ε. για να αγοράσει το λογισμικό και το υλικό για την "ενίσχυση και την εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων".
Το project SII Analytics είναι στην πραγματικότητα ένα σχέδιο μαζικής επιτήρησης, καθώς μπορεί να δώσει στις SRI και άλλους δημόσιους φορείς απεριόριστη πρόσβαση σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που συλλέγονται και να ενσωματωθούν σε ένα σύστημα τύπου Big Brother. Αυτές οι εξουσίες χορηγούνται, χωρίς εγγυήσεις για το σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών ή τον περιορισμό της πρόσβασης των SRI ή άλλων δημόσιων οργανισμών σε προσωπικά δεδομένα. Το project θα προκαλέσει, επομένως, σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Τα κύρια προβλήματα με αυτό το project είναι τα ακόλουθα:
1. Γενικευμένη επιτήρηση με συνδυασμό βάσεων δεδομένων
Το project αποσκοπεί στην άθροιση δεδομένων από όλα τα μεγάλα δημόσια ιδρύματα, ώστε να δοθεί η δυνατότητα της σύνθετης αναζήτησης προκειμένου να επιτραπεί η έρευνα για κάθε είδους πληροφορίες σχετικά με πολίτες ή κατοίκους.
Το proejct περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο για τη "συμπεριφοριστική ανάλυση", σύμφωνα με την οποία οι SRI μπορούν να δημιουργήσουν για κάθε πολίτη, συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών βουλευτών, δικαστών, εισαγγελέων ή επιχειρηματιών, ένα αρχείο "καλής συμπεριφοράς" (που αποτελείται από στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από όλες τις κυβερνητικές βάσεις δεδομένων).
Τα αρχεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για απεριόριστους σκοπούς και μπορούν να συσχετιστούν με πληροφορίες από άλλες βάσεις δεδομένων, καθώς και άλλες δημόσιες πληροφορίες (όπως πληροφορίες από τους λογαριασμούς του Facebook), κάτι το οποίο δύναται να οδηγήσει στη δημιουργία ατομικών προφίλ.
2. Η έλλειψη εγγυήσεων και η δυνατότητα για κατάχρηση
Με την άθροιση των βάσεων δεδομένων, οι SRI θα έχουν την ανεξέλεγκτη πρόσβαση σε οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με όλους τους πολίτες, ένα θέμα για το οποίο δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή κάποια νομοθετική ρύθμιση στη Ρουμανία. Ο νόμος για τις SRI χρονολογείται από το 1991, και δεν παρέχει αποτελεσματικούς μηχανισμούς ελέγχου που θα διασφαλίζουν ότι ο κίνδυνος κατάχρησης μειώνεται και ότι όταν σημειώνονται παραβιάσεις θα επιβάλλονται κυρώσεις και τα θύματα θα αποζημιώνονται.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με αυτό το project, πληροφορίες σχετικά με τις ζωές των πολιτών θα καθίστανται προσβάσιμες από έναν τεράστιο αριθμό τερματικών (750), οπότε ουσιαστικά ο οποιοσδήποτε από τους 1.000 και ανθρώπους που θα έχει πρόσβαση στο σύστημα, θα είναι σε θέση να το χρησιμοποιήσει για οποιονδήποτε σκοπό, ακόμα και για προσωπική χρήση , χωρίς να υπόκειται σε έλεγχο και χωρίς οι πολίτες να το γνωρίζουν αυτό.
3. Χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την παραβίαση των ευρωπαϊκών δικαιωμάτων
Η πρόταση (184 σελίδες) του project υποβλήθηκε στις 9 Ιουνίου, το 2016, μία ημέρα μετά τη δημόσια ανακοίνωση του αιτήματος για χρηματοδότηση, και έλαβε γρήγορα έγκριση, παρά το γεγονός ότι παραβιάζει τα Άρθρα 7 και 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή τα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Οι SRI αυτή τη στιγμή εκτελούν ήδη μια προσφορά για την αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού και λογισμικού.
4. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ο κρυφός σκοπός του project
Οι SRI, σύμφωνα με το νόμο, δεν έχουν αρμοδιότητα στον τομέα της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ή στην "ανάπτυξη εργαλείων για την πρόληψη, την ανίχνευση και τη λήψη μέτρων με σκοπό τη μείωση των περιττών δαπανών στο δημόσιο τομέα", παρόλο που αυτά είναι τα πεδία όπου στο πλαίσιο του project αυτού προτείνονται ορισμένες δράσεις.
Μέρη του project (βλέπε κεφάλαια "Αναγνώριση προσώπου" ή "Παρακολούθηση των επικοινωνιών", όπως περιγράφεται στην αιτιολογική έκθεση) δείχνουν επίσης ότι όντως έχει επίσης και έναν άλλον σκοπό που δεν έχει αναφερθεί: μαζική παρακολούθηση του πληθυσμού.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το συγκεκαλυμμένο κίνητρο της "πρόληψης της απάτης", το σύστημα θα έχει τα χαρακτηριστικά αναγνώρισης προσώπου και θα περιλαμβάνει μια βάση δεδομένων με περίπου 50-60 εκατομμύρια εικόνες (φωτογραφίες διαβατηρίου ή δελτίου ταυτότητας), στην οποία οι SRI θα έχουν απεριόριστη πρόσβαση.
Η Ένωση για την Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη Ρουμανία - η Επιτροπή Ελσίνκι και άλλες τρεις ΜΚΟ - απέστειλε επιστολή τόσο σε εθνικούς όσο και σε Ευρωπαίους αξιωματούχους προτρέποντας τους να σταματήσουν τη διαδικασία αυτή.
Την ίδια στιγμή, οι υπογράφοντες σηματοδοτούν την ανάγκη να εισαχθεί ως αναγκαία προϋπόθεση για την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια η απαγόρευση της χρήσης της χρηματοδότησης αυτής για την παραβίαση ή τον περιορισμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Σε εθνικό επίπεδο, οι υπογράφοντες τονίζουν επίσης την ανάγκη για μια δημόσια συζήτηση σχετικά με το ρόλο των SRI στη ρουμανική κοινωνία και όσον αφορά τις εγγυήσεις για την αποφυγή καταχρήσεων και την αύξηση της θεσμικής διαφάνειας.
Υπογράφοντες
Ένωση για την Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη Ρουμανία
Ένωση για τη Τεχνολογία και το Internet - ApTI
Η δημόσια επιστολή είναι διαθέσιμη στα Ρουμανικά εδώ και η ανάλυση των τεχνικών λεπτομερειών από την ApTI είναι διαθέσιμη εδώ (Ρουμανικά).