Αυτή τη φορά η αιτία ήταν η παρέμβαση του Διαμεσολαβητή στην υπόθεση της άρνησης ενός τυπογράφου να συνεργαστεί με ακτιβιστές των LGBT δικαιωμάτων, μόνο και μόνο επειδή διαφωνούσε με τον τρόπο ζωής τους.
Είναι η δεύτερη φορά που ζητείται η απόλυση του Dr. Adam Bodnar, ο οποίος διορίστηκε Επίτροπος της Πολωνίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα - ο εθνικός διαμεσολαβητής της χώρας - το Σεπτέμβριο του 2015. Εκτός από την κλιμάκωση της κριτικής εναντίον του, η θέση του γραφείου του έχει πρόσφατα υπονομευθεί από διάφορες αποφάσεις και κανονισμούς.
Πάγωμα δραστηριοτήτων
Λίγο μετά τη νέα θητεία του Κοινοβουλίου που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2015, υιοθετήθηκε ένας νέος νόμος ο οποίος περιορίζει σημαντικά την ασυλία του διαμεσολαβητή. Σύμφωνα με το νόμο αυτόν, ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή στις αρχές του Ιουνίου 2016, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, ο οποίος είναι και γενικός εισαγγελέας της χώρας, θα μπορούσε να αφαιρέσει την ασυλία του διαμεσολαβητή μέσω μιας διαδικασίας που σχετίζεται με την ποινική έρευνα.
Ένας άλλος τρόπος για την αφαίρεση της ασυλίας του διαμεσολαβητή είναι όταν ένας ιδιώτης ενάγων κάνει αίτηση για να φέρει τον διαμεσολαβητή στο δικαστήριο. Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα της Πολωνίας, οι ιδιωτικές αξιώσεις μπορεί να γίνει για διάφορους λόγους, όπως η δυσφήμιση.
Κατά τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας, το Πολωνικό Συμβούλιο Δικηγορίας (Naczelna Rada Adwokacka, NRA) εξέφρασε τις αμφιβολίες του σχετικά με τις νέες ρυθμίσεις, τονίζοντας ότι "τέτοια θέματα, όπως ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα [...] λόγω του συνταγματικού καθεστώτος τους και των καθορισμένων καθηκόντων τους για την προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των ατόμων και των πολιτών, καθώς και λόγω του εποπτικού τους ρόλου προς τη νομοθετική και εκτελεστική εξουσία, θα πρέπει να χορηγηθεί μια ευρύτερη ασυλία από το νομοσχέδιο, καθώς και τους σημερινούς κανονισμούς. Οι νόμοι που περιορίζουν την ελευθερία των εν λόγω υποκειμένων στον τομέα της εμπειρογνωμοσύνης τους μπορεί να οδηγήσει σε πάγωμα των δραστηριοτήτων τους που σχετίζονται με τη φύλαξη και την εποπτεία".
Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) εξέδωσε άλλη μία κριτική άποψη.
Χαμηλός προϋπολογισμός
Άλλο ένα βήμα προς την αποδυνάμωση της θέσης του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ήταν η απόφαση που ελήφθη από την Επιτροπή Δημόσιων Οικονομικών τον Ιανουάριο του 2016. Η Επιτροπή δεν ενέκρινε τον προϋπολογισμό του Γραφείου του Διαμεσολαβητή.
Το 2015, ο προϋπολογισμός του Διαμεσολαβητή ήταν πάνω από € 9.500.000 (38 εκατομμύρια Ζλότυ Πολωνίας). Το 2016, το γραφείο του διαμεσολαβητή αιτήθηκε ενός μεγαλύτερου ποσού - € 11.000.000.
Το ποσό αυτό προοριζόταν για να καλύψει το κόστος της ανακαίνισης της έδρας του και για την εκτέλεση των νέων δραστηριοτήτων που ανατέθηκαν στο γραφείο τα τελευταία χρόνια, όπως η επίσκεψη σε κέντρα κράτησης, ως μέρος του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης, ο έλεγχος των κανόνων της ίσης μεταχείρισης, η παρακολούθηση της εφαρμογής της σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, η παρακολούθηση τυχόν λάθος συμπεριφοράς της αστυνομίας και των άλλων δυνάμεων.
Ωστόσο, μετά την υιοθέτηση των τροποποιήσεων της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, το ποσό μειώθηκε κατά 2,5 εκατομμύρια ευρώ (10 εκατομμύρια PLN) - μείωση που αντιστοιχούσε σε πάνω από 20%.
Ο Διαμεσολαβητής προειδοποιεί ότι "η μείωση του προϋπολογισμού του γραφείου για το 2016 θα έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του εύρους των επισκέψεων στα κέντρα κράτησης - που ήδη δέχεται αρνητική κριτική από τους διεθνείς οργανισμούς."
Πρώτη έκκληση για απομάκρυνση
Τον Απρίλιο του 2016, η ακροδεξιά, εθνικιστική οργάνωση Εθνικό Ριζοσπαστικό Στρατόπεδο (ONR) διοργάνωσε την 82η επέτειο της. Στο Bialystok, βορειοανατολικά της Πολωνίας, έγινε μια πορεία που τελείωσε με μια συναυλία δίπλα στους κοιτώνες όπου ζουν Πολωνοί και διεθνείς φοιτητές. Το Διεθνές Γραφείο Ανταλλαγής στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Białystok προειδοποίησε τους φοιτητές του Erasmus για τους συμμετέχοντες και τη "γιορτή" τους και συνέστησε σε όλους τους φοιτητές να μείνουν στα δωμάτιά τους εκείνη την ημέρα.
Ο Διαμεσολαβητής εξέτασε τις εν λόγω εορταστικές εκδηλώσεις. Σε απάντηση της, η οργάνωση ONR εξέδωσε μία ανακοίνωση με την οποία δήλωνε πως ο Διαμεσολαβητής "απομονώνει συνειδητά τους πολίτες σε "κακούς" και "καλούς" με την εφαρμογή ιδεολογικών μόνο κριτηρίων".
Σύμφωνα με την ONR, ο Adam Bodnar έσπασε τον όρκο του από το διορισμό του στο γραφείο, κάτι το οποίο μπορεί να αποτελέσει τους λόγους για την απόλυσή του.