Το διεθνές δίκαιο για τα δικαιώματα του ανθρώπου αναγνωρίζει ότι η πρόσβαση σε μία ασφαλή και νόμιμη άμβλωση αποτελεί ζήτημα ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική απόλαυση και άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων, το δικαιώματα στη ζωή, τη μη-διάκριση, την ισότητα, την υγεία και την ιδιωτική ζωή. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί των διεθνών συμβάσεων του Ο.Η.Ε. συχνά εκφράζουν την ανησυχία τους σχετικά με την υφιστάμενη σχέση μεταξύ των περιοριστικών νόμων όσον αφορά τις αμβλώσεις, τις λαθραίες και μη ασφαλείς αμβλώσεις, και τα υψηλά ποσοστά μητρικής θνησιμότητας και νοσηρότητας. Στις περιπτώσεις ύπαρξης περιοριστικών νόμων, το κεντρικό πρόβλημα είναι η δυσκολία πρόσβασης στις υπηρεσίες αμβλώσεων ακόμη και στην περίπτωση όπου οι γυναίκες έχουν το νόμιμο δικαίωμα να επιλέξουν την εν λόγω διαδικασία. Σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τη στιγμή που το κράτος υιοθετήσει τις νομοθετικές ρυθμίσεις που θα επιτρέπουν την άμβλωση σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, το νομικό πλαίσιο των αμβλώσεων δεν θα πρέπει να είναι δομημένο με έναν τρόπο που θα περιορίζει τις πραγματικές πιθανότητες πρόσβασης στην εν λόγω υπηρεσία. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί των διεθνών συμβάσεων του Ο.Η.Ε. έχουν επιβεβαιώσει, επίσης, ότι στις περιπτώσεις που η άμβλωση είναι νόμιμη, τα κράτη πρέπει να διασφαλίσουν ότι είναι και διαθέσιμη, προσβάσιμη, αποδεκτή και καλής ποιότητας. Τόσο το Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου όσο και οι διεθνείς συμβάσεις του Ο.Η.Ε. με τους ελεγκτικούς τους μηχανισμούς, διεπίστωσαν, επίσης, πως οι νόμοι που περιορίζουν την πρόσβαση στις αμβλώσεις μπορούν να χαρακτηριστούν ως απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.
Ωστόσο, σε αρκετές χώρες της Ε.Ε., οι γυναίκες αντιμετωπίζουν ή πρόκειται να αντιμετωπίσουν σύντομα σημαντικές προκλήσεις σχετικά με την πρόσβαση σε ασφαλείς και νόμιμες υπηρεσίες αμβλώσεων σύμφωνα με τα αναφερόμενα πρότυπα δικαιωμάτων του ανθρώπου. Μερικές από αυτές τις χώρες είναι:
Ισπανία
Τον Δεκέμβριο του 2013, το Υπουργικό Συμβούλιο της κυβέρνησης της Ισπανίας ενέκρινε ένα νομοσχέδιο "για την προστασία της ζωής του εμβρύου και τα δικαιώματα των εγκύων γυναικών". Το εν λόγω νομοσχέδιο αποτέλεσε ένα βήμα πίσω σε σχέση με την ισχύουσα νομοθεσία, εισάγοντας έτσι αυστηρούς περιορισμούς στην πρόσβαση των γυναικών σε νόμιμες και ασφαλείς υπηρεσίες αμβλώσεων. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο οι πιθανότητες πρόσβασης σε νόμιμες και ασφαλείς αμβλώσεις περιορίζονται μόνο στις εν λόγω δύο περιπτώσεις: όταν η σωματική ή ψυχική υγεία της γυναίκας βρίσκεται σε κίνδυνο, ή όταν η εγκυμοσύνη προέκυψε έπειτα από σεξουαλικό βιασμό. Το εν λόγω νομοσχέδιο θέτει έναν αριθμό δυσανάλογων εμποδίων μεταξύ άλλων: μία περίοδο αναμονής των επτά ημερών, υποχρεωτική συμβουλευτική υπηρεσία και εξουσιοδοτήσεις από τρίτους (για τα κορίτσια κάτω της ηλικίας των 18 και για γυναίκες που βρίσκονται υπό κάποια κηδεμονία). Επιπρόσθετα, συχνό είναι το φαινόμενο χρήσης της ρήτρας λόγων συνείδησης για την άρνηση των φορέων υγειονομικής περίθαλψης χωρίς να εξασφαλίζεται ότι οι γυναίκες λαμβάνουν έγκαιρα την παραπομπή της υπόθεσης σε κάποιο άλλο κέντρο υγειονομικής περίθαλψης. Επιπλέον απαιτείται η προσκόμιση ιατρικών εκθέσεων από δύο διαφορετικούς ειδικευμένους γιατρούς πέρα από τον γιατρό που θα διεξάγει την άμβλωση, επιβεβαιώνοντας ότι η εγκυμοσύνη θέτει σοβαρή απειλή στη ζωή της γυναίκας ή στη σωματική της ή ψυχική της υγείας. Ανησυχητική είναι η απουσία αποτελεσματικών μηχανισμών για την αντιμετώπιση και την επίλυση συγκρούσεων των απόψεων μεταξύ των επαγγελματιών του ιατρικού τομέα ή ανάμεσα στη γυναίκα και τους γιατρούς. Μεταξύ των εν λόγω εμποδίων, προβλέπει, επίσης, την απαγόρευση των διαφημιστικών μηνυμάτων από τα κέντρα, ιδρύματα, ή τις υγειονομικές υπηρεσίες και την οποιαδήποτε δημοσιότητα σχετικά με τα μέσα, τις τεχνικές, ή τις διαδικασίες για τη διακοπή της εγκυμοσύνης. Τέλος, προϋπόθεση για τα θύματα βιασμού είναι να έχουν αναφέρει το περιστατικό στην αστυνομία προκειμένου να έχουν πρόσβαση στη νόμιμη άμβλωση. Τα εμπόδια αυτά θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις γυναίκες να αναζητήσουν παράνομες και μη ασφαλείς υπηρεσίες αμβλώσεων καθώς επίσης και στο να τερματίσουν την εγκυμοσύνη τους στο εξωτερικό.
Ο Πρωθυπουργός Mariano Rajoy ανακοίνωσε την απόσυρση του εν λόγω νομοσχεδίου, αλλά εξακολουθούν να αιωρούνται ποικίλες ανησυχίες καθώς ο ίδιος έχει δεσμευτεί για τη μεταρρύθμιση της ισχύουσας νομοθεσίας ώστε να διασφαλιστεί ότι σε περιπτώσεις κοριτσιών κάτω των 17 ετών απαιτείται γονική συναίνεση για τον τερματισμό της εγκυμοσύνης. Επιπρόσθετα, εξακολουθεί να υφίσταται η απειλή για μία μελλοντική μεταρρύθμιση περιοριστικής φύσεως, θέτοντας τη δυνατότητα πρόσβασης των κοριτσιών και των γυναικών σε νόμιμες και ασφαλείς υπηρεσίες αμβλώσεων.
Λιθουανία
Το νομοσχέδιο για την Προστασία της Ζωής σε Προγεννητική Φάση, το οποίο συζητήθηκε στο Κοινοβούλιο την άνοιξη του 2014, αποτέλεσε άλλη μία προσπάθεια από το κράτος για να ρυθμίσει τα δημόσια ήθη εις βάρος του δικαιώματος των γυναικών στην ιδιωτική ζωή, στην υγεία και την ίδια τη ζωή.
Το νομοσχέδιο επέτρεπε τον τερματισμό της εγκυμοσύνης μόνο σε δύο περιπτώσεις: όταν η εγκυμοσύνη θέτει έναν προφανή κίνδυνο στη ζωή της μητέρας, ή όταν προκύπτει ως αποτέλεσμα κάποιας εγκληματικής πράξης, π.χ. βιασμός. Και στις δύο περιπτώσεις, ωστόσο, η εγκυμοσύνη μπορεί να διακοπεί μόνον όταν η κύηση δεν έχει υπερβεί τις 12 εβδομάδες. Το νομοσχέδιο υποχρέωσε τις ιδιαίτερα ευπαθείς γυναίκες, κορίτσια και γυναίκες που έχουν στερηθεί τη δικαιοπρακτική τους ικανότητα, να προσκομίσουν μία έγγραφη συγκατάθεση από έναν γονέα ή κηδεμόνα. Οι τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα αντιμετώπισαν τον τερματισμό της εγκυμοσύνης σε όλες τις άλλες περιπτώσεις ως ένα αδίκημα το οποίο τιμωρείται με κοινωνική εργασία, σύλληψη ή κάθειρξη. Σύμφωνα με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις, ακόμη και μία μητέρα η οποία "προκαλεί σοβαρή βλάβη σε ένα αγέννητο παιδί" μπορεί τιμωρηθεί σε κάθειρξη μέχρι και δύο έτη.
Στις πρόσφατες συστάσεις της σχετικά με τη Λιθουανία, η Επιτροπή του Ο.Η.Ε. για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών κάλεσε τις αρχές να "απέχουν από την υιοθέτηση νόμων ή τροποποιήσεων που θα περιόριζαν το δικαίωμα των γυναικών σε νόμιμη και ασφαλή άμβλωση, και αντί αυτού να υιοθετήσουν τους εκκρεμείς νόμους σχετικά με τα την αναπαραγωγική υγεία και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή".
Ενώ το νομοσχέδιο δεν έχει τεθεί ακόμη προς ψήφιση, νέες πρωτοβουλίες συζητούνται τώρα που στοχεύουν στην εισαγωγή 72 ωρών υποχρεωτικής αναμονής μέχρι την άμβλωση. Εισάγοντας μία περίοδο αναμονής δημιουργεί απάνθρωπες συναισθηματικές και οικονομικές δυσκολίες για τις γυναίκες οι οποίες έχουν ήδη αφιερώσει σημαντικό χρόνο για να πάρουν την πιο δύσκολη απόφαση που έχουν πάρει ποτέ στη ζωή τους.
Ουγγαρία
Ο Θεμελιώδης Νόμος ο οποίος τέθηκε σε ισχύ το 2012 περιλαμβάνει μία συνταγματική διάταξη η οποία ορίζει ότι το έμβρυο θα πρέπει να προστατεύεται από τη στιγμή της σύλληψής του, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε περιορισμούς σχετικά με την πρόσβαση στις υπηρεσίες αμβλώσεων, ακόμη κι αν ο νόμος που επιτρέπει την άμβλωση μέχρι και τη 12η εβδομάδα της κύησης δεν έχει ακόμη τροποποιηθεί. Επιπρόσθετα, η κυβέρνηση έχει προσπαθήσει, μέσω νόμιμων και παράνομων μέσων, να υπονομεύσει το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση των γυναικών. Τέτοιου είδους μέσα περιλαμβάνουν: μία παραπλανητική καμπάνια για την άμβλωση, υψώνοντας πινακίδες με ένα ζωντανό και ανεπτυγμένο έμβρυο ώστε να αποτρέψει τους ανθρώπους από την άμβλωση στα πλαίσια της χρηματοδότησης της Ε.Ε., παραβιάζοντας έτσι τους κανόνες του χρηματοδοτούμενου προγράμματος. Επιπλέον, μέσω της παροχής ταπεινωτικής και αποτρεπτικής συμβουλής στις γυναίκες, και μέσω της επιβολής μία γραφειοκρατικής διαδικασίας όσον αφορά την έγκριση η οποία ενέχει πολλές ευκαιρίες για καταχρηστική χρήση της εν λόγω διαδικασίας. Ακόμη, το κράτος ενθαρρύνει τις γυναίκες να κρατήσουν την εγκυμοσύνη τους μυστική και να δώσουν το παιδί για υιοθεσία, σε περίπτωση που η ανήλικη μητέρα επιλέξει να γεννήσει "κρυφά" και έπειτα να δώσει το παιδί της για υιοθεσία, δεν υποχρεούται να ενημερώσει τους γονείς της, ενώ, ενώ στην περίπτωση τερματισμού της εγκυμοσύνης η ενημέρωση των γονέων είναι προϋπόθεση. Τέλος, το κράτος της Ουγγαρίας προσπαθεί, επίσης, να υπονομεύσει το δικαίωμα της πρόσβασης στην άμβλωση, μέσω της κατάργησης του χαπιού της άμβλωσης χωρίς κάποια επιστημονική επιχειρηματολογία. Έτσι, σε περίπτωση που είναι οικονομικά εφικτό, αναγκάζει του ασθενείς να πάνε στην Αυστρία.
Τα μέτρα αυτά έχουν δεχθεί τις επικρίσεις του Ο.Η.Ε. Η Επιτροπή για την Εξάλειψη των Διακρίσεων η οποία εξέτασε την υπόθεση της Ουγγαρίας τον Φεβρουάριο του 2013, εκφράζοντας τις ανησυχίες της σχετικά με το δικαίωμα των γυναικών στην αυτοδιάθεση. Κάλεσε την Ουγγαρία να παρέχει πρόσβαση σε κάθε γυναίκα στις υπηρεσίες αμβλώσεων χωρίς την υποχρεωτική παροχή συμβουλής, κάτι το οποίο αποτελεί μία παράλογη υποχρέωση. Η Επιτροπή τόνισε την ανάγκη το κράτος να μην επεμβαίνει στο αναπαραγωγικό δικαίωμα της γυναίκας και να σταματήσει την εκστρατεία που στιγματίζει την άμβλωση. Επιπλέον, η Επιτροπή υπογράμμισε, επίσης, την σημασία της διαθεσιμότητας της αντισύλληψης.
Ιρλανδία
Η ιρλανδική νομοθεσία για τις αμβλώσεις θα μπορούσε να αποτελεί μία από τις πιο περιοριστικές νομοθεσίες εντός της Ε.Ε. Μία γυναίκα έχει το δικαίωμα να διακόψει την εγκυμοσύνη της, μόνο σε περιπτώσεις "πραγματικού και ουσιαστικού κινδύνου" για τη ζωή της. Σε αντίθετη περίπτωση, το Τμήμα 22 του Νόμου περί Προστασίας της Ζωής Κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης τιμωρεί την άμβλωση με κάθειρξη μέχρι και 14 χρόνια, συμπεριλαμβανομένων και των περιπτώσεων βιασμού, αιμομιξίας, μοιραίας εμβρυϊκής ανωμαλίας και σοβαρούς κινδύνους για την υγεία της μητέρας. Από την άλλη μεριά, ο νόμος δε διευκρινίζει τι συνιστά "πραγματικό και ουσιαστικό κίνδυνο" για τη ζωή της εγκύου μητέρας. Οι γυναίκες που έχουν τάσεις αυτοκτονίας υπόκεινται σε υπερβολικό βαθμό ελέγχου από τους γιατρούς, με μόνο αποτέλεσμα την περαιτέρω ψυχική οδύνη. Μόνο οι γυναίκες που έχουν την οικονομική δυνατότητα πηγαίνουν να κάνουν άμβλωση στο εξωτερικό, γεγονός που προκαλεί διακρίσεις όσον αφορά τον αντίκτυπο της εφαρμογής του νόμου. Ωστόσο, ο νόμος επιβάλλει ποινικές κυρώσεις για τους παροχείς υγειονομικής περίθαλψης έξω από την Ιρλανδία που παρέχουν τις υπηρεσίες αμβλώσεων στις γυναίκες. Η Επιτροπή του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εξέφρασε τις ανησυχίες της για τη εν λόγω κατάσταση, κατά τις συμπερασματικές της παρατηρήσεις για την Ιρλανδία που υιοθετήθηκαν τον Ιούλιο του 2014, καλώντας το κράτος, μεταξύ άλλων, να "αναθεωρήσει την νομοθεσία της σχετικά με τις αμβλώσεις, συμπεριλαμβανομένου και του Συντάγματος, να παρέχει επιπρόσθετες εξαιρέσεις σε περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας, σοβαρών κινδύνων για την υγεία της μητέρας, ή θανατηφόρου εμβρυϊκής ανωμαλίας" και να "καταστήσει τις πληροφορίες σχετικά με τις επιλογές σε περιπτώσεις κρίσεων κατά την εγκυμοσύνη μέσω μία ποικιλίας διαύλων επικοινωνίας, και να διασφαλίσει ότι οι υγειονομικοί φορείς οι οποίοι παρέχουν πληροφορίες για τις ασφαλείς υπηρεσίες αμβλώσεων στο εξωτερικό δεν υπόκεινται σε ποινικές κυρώσεις".
Ιταλία
Οι αμβλώσεις στην Ιταλία διέπονται από τον Νόμο 194 του 1978, ο οποίος επιτρέπει στις γυναίκες να διακόψουν την εγκυμοσύνη τους σε ένα δημόσιο ίδρυμα κατά τις πρώτες 90 μέρες της κύησης, και κατά τη διάρκεια του τέταρτου και πέμπτου μήνα για λόγους υγείας. Ωστόσο, εγείρονται ανησυχίες για το πολύ υψηλό ποσοστό άρνησης: σχεδόν επτά στους δέκα γυναικολόγους που ανήκουν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας επιλέγουν πλέον να μην εκτελούν την εν λόγω διαδικασία. Ως εκ τούτου, γυναίκες που έχουν το νόμιμο δικαίωμα να διακόψουν την εγκυμοσύνη τους μπορεί να αναγκαστούν να μετακινηθούν σε άλλο κέντρο υγειονομικής περίθαλψης, στην Ιταλία ή στο εξωτερικό, ή να διακόψουν την εγκυμοσύνη τους χωρίς την υποστήριξη και τον έλεγχο των αρμόδιων υγειονομικών αρχών, ή μπορεί ακόμη και να τις αποτρέψουν από το να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες αμβλώσεων που δικαιούνται να λάβουν. Στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα Κοινωνικά Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης εξέφρασε τις βαθιές ανησυχίες της για το εν λόγω υψηλό ποσοστό. Σε μία απόφαση του 2013, το εν λόγω όργανο διεπίστωσε πως η κατάσταση αυτή εισάγει διακρίσεις και παραβιάζει το δικαίωμα στην υγεία.
Ρουμανία
Παρά το γεγονός ότι η άμβλωση είναι νόμιμη στην Ρουμανία υπό ορισμένες συνθήκες, τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει επανειλημμένες προσπάθειες να επιβάλει υπερβολικούς περιορισμούς στην πρόσβαση στις υπηρεσίες αμβλώσεων σε βάρος των δικαιωμάτων των γυναικών. Το 2012, υπήρξε ένα νομοσχέδιο το οποίο επεδίωκε να υποχρεώσει τις γυναίκες που επιθυμούν να διακόψουν την εγκυμοσύνη τους να παρακολουθήσουν μία "συμβουλευτική" συνεδρία. Κατά τη διάρκεια αυτής της συνεδρίας, οι γυναίκες θα έβλεπαν βίντεο και εικόνες που δείχνουν πως η άμβλωση στην ουσία είναι ο τερματισμός της ζωής. Μετά την εν λόγω "συμβουλευτική" συνεδρία θα έπρεπε να περιμένουν άλλες πέντε μέρες πριν μπορέσουν να κάνουν την άμβλωση. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο, το οποίο δεν ψηφίστηκε παρά την ισχυρή στήριξη που απολάμβανε, ουσιαστικά επιδίωξε να αποθαρρύνει τις γυναίκες από την επιλογή της άμβλωσης δείχνοντάς τους τραυματικές εικόνες και βάζοντας ένα σύνολο πρακτικών εμποδίων στον δρόμο τους.
Θέλουμε να είμαι σίγουροι ότι στο μέλλον, τα δικαιώματα των γυναικών δεν θα απειληθούν ξανά από παρόμοιες πρωτοβουλίες.
Πολωνία
Ο Νόμος της Πολωνίας του 1993 για τον Οικογενειακό Προγραμματισμό, την Προστασία του Εμβρύου και τις Προϋποθέσεις για τη Νόμιμη Καταγγελία του Τερματισμού της Εγκυμοσύνης αποτελεί έναν από τους πιο περιοριστικούς νόμους σχετικά με τις υπηρεσίες αμβλώσεων στην Ευρώπη. Οι γυναίκες που επιθυμούν να τερματίσουν την εγκυμοσύνη τους για λόγους υγείας πρέπει να λάβουν ένα πιστοποιητικό από έναν γιατρό που ειδικεύεται στον σχετικό τομέα της ιατρικής, ή, στην περίπτωση εμβρυϊκών ανωμαλιών, το πιστοποιητικό πρέπει να ληφθεί από έναν γιατρό που ειδικεύεται στις γενετικές ανωμαλίες.Σε περιπτώσεις βιασμού ή αιμομιξίας, απαιτείται μία βεβαίωση από τον εισαγγελέα. Υπάρχει, επίσης, υποχρεωτική αναμονή τριών ημερών και υποχρεωτική παροχή συμβουλευτικής υπηρεσίας. Οι γυναίκες πάνω από την ηλικία των 13 πρέπει να υποβάλουν γραπτή αίτηση για την άμβλωση, ενώ για τις ανήλικες απαιτείται γραπτή συναίνεση του νόμιμου κηδεμόνα τους ή την άδεια του δικαστηρίου, σε περίπτωση που απορριφθεί η εξουσιοδότηση. Υφίσταται μία εξαιρετικά μεγάλη εξάρτηση από τους γιατρούς και τα νοσοκομεία σχετικά με την διάταξη σχετικά με τη συνείδηση και το σύστημα παραπομπών στον υγειονομικό τομέα είναι ιδιαίτερα επαχθής. Οι παραπομπές συχνά δεν γίνονται δεκτές. Από το 2008, υπάρχει η πιθανότητα να ασκήσει κάποιος έφεση κατά της γνώμης του γιατρού, αλλά η διαδικασία είναι χρονοβόρα και περίπλοκη, καθιστώντας έτσι την άμβλωση σε μερικές περιπτώσεις πρακτικά απρόσιτη. Όλα αυτά τα εμπόδια και οι φραγμοί καθιστούν την πρόσβαση των γυναικών στις νόμιμες υπηρεσίες αμβλώσεων πολύ δύσκολη ή ακόμα και αδύνατη στην πράξη. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου διεπίστωσε σε τρεις σημαντικές υποθέσεις σχετικά με το πλαίσιο των αμβλώσεων στην Πολωνία και τις πρακτικές που ακολουθούνται, πως δυνάμει της Σύμβασης παραβίασε τις υποχρεώσεις της.
Γίνεται κατάχρηση της ρήτρας επίκλησης λόγων συνείδησης από τους γιατρούς. Μερικές φορές, υπάρχουν ολόκληρα νοσοκομεία τα οποία βασίζονται στην εν λόγω ρήτρα για να αρνηθούν τη διεξαγωγή νόμιμων αμβλώσεων στα ιδρύματά τους. Υπάρχει ακόμη έλλειψη αποτελεσματικών μηχανισμών για τον έλεγχο των αποφάσεων των γιατρών. Οι ισχύουσες διατάξεις του Νόμου σχετικά με τα Δικαιώματα των Ασθενών ο οποίος εισήχθη στον απόηχο της απόφασης της υπόθεσης Tysiąc κατά Πολωνίας, δεν προβλέπει αποτελεσματικά μέτρα αμφισβήτησης της απόφασης του γιατρού ενώπιον του Ιατρικού Συμβουλίου. Η εκτέλεση της εν λόγω απόφασης εξακολουθεί να υπόκειται στην επίβλεψη της Επιτροπής των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Ελλάδα
Οι όροι για την άμβλωση στην Ελλάδα περιγράφονται στον Ποινικό Κώδικα, εκδηλώνοντας την ηθική αποδοκιμασία της εν λόγω πράξης. Η Διάταξη 304 του Ποινικού Κώδικα περιγράφει τέσσερις προϋποθέσεις υπό τις οποίες η άμβλωση είναι νόμιμη: σε όλες τις περιπτώσεις είναι νόμιμη πριν τη 12η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Πριν την 19η εβδομάδα, εάν η εγκυμοσύνη είναι προϊόν ποινικής δράσης (βιασμός, κτλ.). Επίσης, η άμβλωση είναι νόμιμη να λάβει χώρα πριν την 24η εβδομάδα εάν οι προγεννητικές εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου δείχνουν σοβαρά ζητήματα υγείας για το μωρό. Τέλος, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σε περίπτωση που υπάρχει μία σοβαρή απειλή για την ζωή της μητέρας ή την ψυχική της υγείας.
Οι προκλήσεις στην Ελλάδα σχετίζονται με την πρόσβαση στα αντισυλληπτικά και τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, ειδικά στους εφήβους. Η Επιτροπή του Ο.Η.Ε. για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών το 2013 εξέφρασε τις ανησυχίες της για την "πολύ χαμηλή χρήση υψηλής ποιότητας, αποτελεσματικών μεθόδων αντισύλληψης, που σημαίνει ότι οι γυναίκες καταφεύγουν στην άμβλωση ως μέθοδος οικογενειακού προγραμματισμού", καλώντας έτσι την Ελλάδα να "βελτιώσει και να αυξήσει την πρόσβαση, καθώς επίσης και την χρήση αποτελεσματικών και οικονομικά προσιτών μεθόδων αντισύλληψης, συμπεριλαμβανομένης και της επιδότησης τους". Από την άλλη, η Επιτροπή του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα του Παιδιού σημείωσε "με ανησυχία την περιορισμένη γνώση μεταξύ των εφήβων σχετικά με την αναπαραγωγική υγεία", καλώντας το κράτος να "αυξήσει τη διαθεσιμότητα σε όλη τη χώρα εμπιστευτικών και φιλικών προς τους νέους υπηρεσιών υγείας, να ενισχύσει την διαθεσιμότητα των υπηρεσιών αντισύλληψης και να προωθήσει τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση απευθυνόμενη στους εφήβους".
Βουλγαρία
Στην Βουλγαρία, οι γυναίκες μπορούν να διακόψουν την εγκυμοσύνη τους μέχρι την 12η εβδομάδα της κύησης. Μετά την 12η εβδομάδα και μέχρι την 20η, η άμβλωση επιτρέπεται μόνο στην περίπτωση που οι γυναίκες υποφέρουν από μία τεκμηριωμένη περίπτωση ασθένειας η οποία θα μπορούσε να διακινδυνεύσει την υγεία τους ή τη ζωή τους ή τη βιωσιμότητα του εμβρύου. Μετά από αυτό, η άμβλωση επιτρέπεται μόνον αν η ζωή της γυναίκας είναι σε κίνδυνο ή σε περιπτώσεις που υπάρχουν αποδείξεις περί σοβαρών βλαβών του εμβρύου. Όπως και στην Ελλάδα, τα θέματα που προκαλούν ανησυχία στην Βουλγαρία σχετίζονται με την έλλειψη πρόσβασης σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και σε αντισυλληπτικά που είναι οικονομικά προσιτά. Η δημόσια ασφάλεια υγείας στην Βουλγαρία δεν καλύπτει μεθόδους αντισύλληψης, ούτε την άμβλωση παρά μόνο εάν πραγματοποιείται για ιατρικούς λόγους. Η πρόσβαση στη νόμιμη άμβλωση περιορίζεται από τον ίδιο τον νόμο, απαιτώντας γραπτή εξουσιοδότηση από τους γονείς για κορίτσια κάτω των 18 ετών και από τους νόμιμους κηδεμόνες για τις γυναίκες οι οποίες υπόκεινται σε νόμιμη κηδεμονία. Ο τερματισμός της εγκυμοσύνης για ιατρικούς λόγους θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί από μία ειδική ιατρική επιτροπή. Το 2012, το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του Ο.Η.Ε. κάλεσε το κράτος να "διασφαλίσεις ότι οι υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας είναι αποτελεσματικά προσβάσιμες για τους έφηβους, και ότι όλες οι έγκυες γυναίκες και τα κορίτσια έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη". Επίσης, το 2012, η Επιτροπή του Ο.Η.Ε. για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών κάλεσε την Βουλγαρία να "εντείνει τις προσπάθειές της για την συστηματική προώθηση της εκπαίδευσης γύρω από τα δικαιώματα της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας με επίκεντρο τα έφηβα κορίτσια και τα αγόρια, συμπεριλαμβανομένων και των σχολείων επαγγελματικής κατάρτισης, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην πρόληψη της πρόωρης εγκυμοσύνης, και να παρέχει επαρκείς υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμούς και αντισυλληπτικά σε προσιτές τιμές". Παρόμοιες συστάσεις εκδόθηκαν από την Επιτροπή του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα του Παιδιού στις συμπερασματικές παρατηρήσεις για τη Βουλγαρία το 2008.
Επίλογος
Η απαγόρευση της άμβλωσης ή καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την πρόσβαση σε ασφαλείς υπηρεσίες αμβλώσεων, ακόμα και όταν είναι νόμιμες, το μόνο που θα κάνει είναι τις ζωές των γυναικών πιο δύσκολες στις ήδη αγχωτικές και περίπλοκες καταστάσεις, και θα θέσει σε κίνδυνο τις ζωές τους. Παραγκωνίζοντας μία γυναίκα δεν θα λύσει την περίπλοκη κατάστασή της, αλλά θα την οδηγήσει σχεδόν σίγουρα σε κινδύνους για την υγεία της και τη ζωή της ή θα την αναγκάσει να τρέξει μακριά σε ένα πιο πολιτισμένο κράτος όπου θα μπορεί να έχει πρόσβαση στην εν λόγω διαδικασία. Εάν νοιάζεσαι για τις ζωές των γυναικών και των αγέννητων παιδιών, θα πρέπει να ζητήσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υιοθετήσει μέτρα για να διασφαλίσει πως τα Κράτη-Μέλη σέβονται τα πρότυπα δικαιωμάτων του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένης της διευκόλυνσης και της διασφάλισης της πρόσβασης σε ασφαλείς και νόμιμες υπηρεσίες αμβλώσεων για όλες τις γυναίκες. Κάθε χώρα της Ε.Ε. θα πρέπει να προσφέρει πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές μεθόδους αντισύλληψης και υπηρεσίες υποστήριξης για γυναίκες σε όλα τα Κράτη-Μέλη, και στην περίπτωση που η γυναίκα επιλέξει την άμβλωση, οι χώρες πρέπει να διασφαλίσουν ότι μπορεί να έχει έγκαιρη και αποτελεσματική πρόσβαση στην εν λόγω διαδικασία σε ένα ασφαλές και επαγγελματικό περιβάλλον, και χωρίς αδικαιολόγητους φραγμούς και προκαταλήψεις.
Αυτή η εκστρατεία είναι πρωτοβουλία των παρακάτω οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών: Διεθνή Δικαιώματα στην Ισπανία (Rights International Spain), Ουγγρική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών (HCLU), Ιταλικός Συνασπισμός για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (CILD), Ινστιτούτο Παρακολούθησης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Λιθουανία), το Ίδρυμα Ελσίνκι της Πολωνίας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Σύλλογος για την Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην Ρουμανία - Ίδρυμα Ελσίνκι (APADOR-CH), Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνικό Παρατηρητήριο Ελσίνκι και η Βουλγαρική Επιτροπή του Ελσίνκι.